DE TEMPÈSTAS SOLARAS DANGIEROSAS
Fa mai de 70 ans que l’òme estúdia las tempèstas solaras amb d’espleches dirèctes. Aquò vòl dire una melhora compreneson d’aqueste fenomèn de l’estela reina del sistèma solar. Totun, de nòvas pròvas materialas confirman que de tempèstas solaras pòdon arribar d’èsser plan mai dangierosas de çò que se sospechava.
Segon de nòvas donadas, l’istòria de l’umanitat a ja patit de grèvas tempèstas solaras pendent de tempses mai o mens recents. Un nòu estudi d’aquel fenomèn a confirmat que fa de sègles i aguèron de tempèstas solaras que poirián entraïnar uèi de terribles problèmas dins lo malhum electric, los sistèmas de comunicacion, los satellits e encara lo trafic aerian. Per tant, los scientifics an demandat de s’i preparar.
E malgrat que de gigantassas tempèstas solaras sián un fenomèn pauc abitual, n’i aguèt ja fa gaire que provoquèron de grèus problèmas energetics en Quebèc en 1989 e tanben a Malmö, en Suècia, en l’an 2003. La causa ne foguèt la terribla energia getada dins l’espaci per d’explosions sus la superfícia solara.
Una planeta totjorn bombardada
La planeta Tèrra, çò venon d’avisar una còla de cercaires de l’Universitat de Lund, es totjorn bombardada per de particulas cosmicas. E, de còps, aquelas particulas son escampadas dins l’atmosfèra per lo Soleh amb una fòrça extrèma. Aquò arriba quand esclatan de terriblas explosions sus la superfícia solara qu’entraïnan de tempèstas solaras gigantas. Se pòdon tresmudar en un perilh que los scientifics ne vòlon alertar.
L’estudi d’aqueles cercaires foguèt fach en tot estudiar d’ancianas tempèstas solaras que se tenguèron pendent l’istòria umana e que lo glaç de Groenlàndia pòt confirmar. Au mens pendent los darrièrs 100 000 ans. Foguèt aital que los cercaires trapèron que la mai granda tempèsta solara aviá agut luòc durant l’an 600 abans lo Crist. “S’aquela tempèsta solara se foguèsse debanada uèi, nòstra societat de nauta tecnologia n’auriá patit de grèvas consequéncias”, çò diguèt Raimund Muscheler, geològ d’aquela universitat.
En mai d’aquò, los cercaires poguèron determinar qualas foguèron las segonda e tresena piègers tempèstas solaras de l’istòria umana, un fenomèn que lo visquèt la planeta tota. L’epòca foguèt confirmada pendent los ans 775 e 994 de l’èra crestiana. Aquelas tres tempèstas solaras serián estadas las piègers de l’istòria recenta. E per ansin, çò avertiguèron, cal èsser mai en alèrta”.
Aital, e malgrat que los cercaires tanben ajan volgut confirmar qu’una tempèsta solara d’aquel tipe es fòrça estranha, cal èsser preparats tecnologicament pr’amor que se sap pas jamai quora ne pòt arribar una autra. “Cal melhor protegir nòstra societat d’aquel tipe de tempèstas solaras”, çò confirmèt Muscheler.
“Lo risc foguèt pas ben estimat, çò apondèt Muscheler. Cal far mai de recèrca scientifica sus las tempèstas solaras e las cal poder melhor comprene perque la societat actuala es pas preparada per ne patir una d’aquela mena. Solament aital lo risc serà mendre.”
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
