D’AIGA AMB DE TRITI
La central nucleara de Fukushima comencèt a lençar d’aiga radioactiva a l’ocean. Mas China e Russia son brica d’acòrd, e an començat a limitar las sieunas exportacions a Japon coma responsa pr’amor que lo procés de lençar d’aiga radioactiva a la mar poiriá demorar decadas.
Fukushima comencèt a èsser descontaminada fa dètz ans. Ara, pasmens, comencèt a lençar d’aiga radioactiva a la mar e païses vesins coma China considerèron enebir los produches marins japoneses. L’operacion foguèt plan criticada a nivèl internacional pr’amor qu’es considerada una ataca dirècta contra l’environament marin de la region e que pòt entraïnar la mòrt de centenars de milèrs de peisses e plantas al long de desenats d’annadas.
Lo procés ara començat per Fukushima lençarà fins a 7.800 tonas d’aiga radioactiva a la mar en aperaquí 17 jorns. E se lo govèrn japonés a pas pro amb las criticas de centenars de milièrs de japoneses contràris a aquela decision, ara China comencèt tanplan a criticar Japon pr’açò.
Un òrre accident
Japon ditz que cal aquò far per refredir lo nuclèu dels tres reactors atomics de Fukushima, que patiguèt un òrre accident après un tsunami en 2011. L’aiga contaminda demorèt fòrça temps en de grans depaus dins la centrala nucleara per assajar de la liurar de la radioactivitat. Sonque lo triti, un isotòp radioactiu de l’idrogèn ne demorèt. Pasmens, los expèrts japoneses avertiguèron que lo triti sonque es dangierós se n’i a plan.
L’aiga de Fukuhisma foguèt tractada amb lo sistèma ALPS (Advanced Liquid Treatment System) e perdèt totas las particulas radioactivas mens lo triti, dangierós sonque en grandas quantitats. Aquela aiga, totun, es mesclada tanben amb d’aiga marina abans d’èsser lençada a l’ocean Pacific. Segon plusors expèrts aital perdèt fòrça radioactivitat e, malgrat que radioactiva, arriba pas a la limita de 1.500 Bq/L, un nivèl fins a 40 còps mendre a la lei japonesa.
Lo lençament d’aquela aiga foguèt validat per l’Organisme Internacional de l’Energia Atomica (OIEA). Mas ara provoquèt una grèu crisi diplomatica tre Japon e China. Puèi tre japon e Russia. L’enebiment chinés provocarà de pèrtas als pescaires japoneses de cauquilhas de l’illa d’Hokkaido, a 500 km de Fukushima, qu’an de besonh las fabricas chinesas per poder pescar plan aqueles mollusques marins.
Japon a coma tòca finala lençar mai d’1,3 milions de m3 d’aiga amb de triti de Fukushisma a l’ocean Pacific (540 piscinas olimpicas) pauc a cha pauc, fins a la decada de 2050. Çò que benlèu encara es pièger a nivèl environamental.
La Redaccion
