Home ISTÒRIA CIMIERS, SALVAT DAL REN DE L’URBANIZACION
CIMIERS, SALVAT DAL REN DE L’URBANIZACION
0

CIMIERS, SALVAT DAL REN DE L’URBANIZACION

0

Lo site arqueologic de Cimiers, salvat dal ren de l’urbanizacion cotedazuriana

Lo nom d’aquesto plan sus la còla en damont de la ciutat granda de Niça, fa aüra pensar a un quartier de classas favorizaias. D’un temps autre, residéncia de reinas anglesas, de princes o rics dal monde. Aüra, pichins immòbles, clinicas, equipaments culturals e quietud.

Mas lo sieu nom ven directament dal nom latin passat en occitan amb adaptacion foneticas, Cemenelum (nom probablament latinitat, devengut Cimiers en lenga nòstra). Qu’es aquò?

Un luec d’importància desvelopat dal sègle 1er al Sègle 4 après Jèsus Crist, sus l’axe de la via Aurelia, al nòrd dal pòrt grègo de Nikaia (que ne’n deriba lo nom de Niça), entraïnant la romanizacion dals Alps dal sud, de l’èst de Gavotina. Serà la capitala de la nòva província romana dals Alps Maritims, província alpenca a despart, ciutat pròcha de l’ancian oppidum vediantian (avans de passar a Eburodunum, futura Ambrun). Aquel pòble èra localizat entre los Oxybii e los Deciates a l’oèst dal flume Var e los Intemelii (que donèt son nom a Ventimilha) a l’èst, en val Ròia. 

Après la victòria sus los pòbles ligurs alpencs que lor resistavan, los Ectini e Esubii notadament (citats sus lo trofèu d’a Torbia que, sembla, donèron lor noms a las valaias de Tiniá e de Vesubiá), qu’obligavan los romans a contornar lor camin de Roma a l’Ispania per lo nòrd dals Alps, l’emperaire Auguste prolònga la via Aurelia, a partir de 13 av. J.-C., despí Placentia (Piacenza), fins a Arelate (Arle, que fa part de la Província romana vesina, futura Provença). Fa justament bastir lo trofèu d’a Torbia al som alpenc de la via Aurelia en comemoracion d’aquela victòria permetent una escorcha bèla entre Roma e Ispania via aquel passatge regde e estrech entre montanha e mar.

Es un luec que lo monde ocupèt a diferents periòdes. Quitament ancuei, las villas e residéncias de tot lo sector son bastias sus aquela ciutat de gaireben 10 000 personas al som de la sieu populacion a l’epòca romana.

L’espaci actual qu’es integrat dins l’airal dal musèu arqueologic, in situ, es solament una pichona part de ce que se tròba sota tèrra.  Sovent las òbras fachas dins nòstra region, a Niça, Antíbol, Frejús, o quitament dins de comunas mai pichinas coma Santa Maxima, Cavalaire… revelan de traças arqueologicas que d’unos constructors crenhon. Bastison ralentia. Solucion per evitar aquela fracha dins la borsa, destruire lèu e recuperar ce que servirà de decoracion sus una laissa de salon, pròche l’ecran plasma. 

La proprietat devia èstre lotia

La proprietat sus la quala se tròba l’actual site arqueologic amb las arenas e los Òrts de Cimiers, domeni de la familha Garin còmtes de Cocconato, devia èstre lotia. Mas es salvaia e lo terren es crompat per la comuna. E en lo 1960, a l’ocasion dals 100 ans de l’anexion de la Contea de Niça per l’Empèri francés, es inaugurat lo primier musèu de site de la Republica. Lo musèu ocupa pi una bastison nòva e lo palaci de familha se consagra tot coma musèu al pintre Henri Matisse.

Las roïnas dal frigidarium dals termes dal nòrd e de l’amfiteatre siguèron totjorn visiblas sensa èstre sepelias despí lor bastison à l’epòca romana fins aüra.

Lo frigidarium foguèt reinvestit en maison fins al sègle 20. De gravaüras ancianas mòstran una teulissa refacha dins lo bastiment.

Lo frigidarium siguèt longtemps nomenat erroneament Temple d’Apolon. L’arquitecta florentin San Gallo faguèt un relevat de las roïnas al sègle 16 mas ren d’autre avans la segonda mitat dal sègle 19.

Las folhas de l’arquitecta niçard François Brun identifiquèron los termes de l’èst pi i aguèt la mesa a jorn en lo 1943 de las autras pèças dals tèrmes (destrictarium, tepidarium, laconicum et frigidarium).

Lo site presenta encara un interès particular, lo batistèri dins los tèrmes de l’oèst, illustracion de la transicion e cambiament cultural dal monde roman que se crestianiza. 

Un ancian terme, reconvertit en luec de batisme al sègle 5, un fil director representat per l’aiga. Avans per se lavar lo còrs, après per renàisser. De folhas se fan regularament sus lo site.

Ben de causas de descubrir encara, magara, subretot se per fortuna, un promotor conscienciós tròba de vestigis sus aquela còla, en Cimiers.

Article e fòtos de Laurenç Revèst*

*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.