Home ISTÒRIA PICHONA ISTÒRIA DE L’UMANITAT (11) LAS LEIS ANTI-MENDICANTAS
PICHONA ISTÒRIA DE L’UMANITAT (11) LAS LEIS ANTI-MENDICANTAS
0

PICHONA ISTÒRIA DE L’UMANITAT (11) LAS LEIS ANTI-MENDICANTAS

0

La borgesiá (la classa capitalista) a besonh d’una populacion sens proprietat, qu’es lavetz compulsada economicament de trabalhar per la borgesiá afin de sostenir la vida. (Parlaram mai sus aquò mai tard). Lavetz, afin de los far economicament dependents sus la borgesiá (e son estat), las gènts, en massa, son despossedidas de tot accès als mejans de produire e distribuir. Aquestes mejans son lavetz monopolisats per la borgesiá. Atal necessari per la borgesiá es la creacion violenta d’una granda majoritat  sens proprietat, e sens autre recors que de se vendre a la borgesiá, se la  majoritat vol manjar.

Las punicions anti-mendicantas èran atal: marcant ab fuòc sul front, nases e aurelhas copats, lengas desrabadas, èsser vendut coma esclau, e punicion de mòrt.

Los paisans expulsats ab lor familhas de la tèrra lo trobèron plan dificil pr’amor de lors nombres de se vendre als emplegadors dins las vilas e tanben a la campanha – ont la borgesiá aviá pas besonh de las grandas familhas de servs estendudas del feudalisme, lo novèl sistèma de pasturatge avent besonh que de quauques bergèrs e d’un nombre plan reduch d’obrièrs rurals.

Èran los paisans, despossedits e expulsats, ansin que los autres mendicants, que se trobèron victimas de novelas leis anti-mendicantas introduchas, d’en primièr, pel filh d’Enric, Eduard VI, e puèi renforçadas mai ferotjament per la filha d’Enric, Elisabet I. Las punicions èran atal: marcant ab fuòc sul front, nases e aurelhas copats, lengas desrabadas, èsser vendut coma esclau, e la punicion de mòrt. Elisabet establiguèt los primièrs ostals de trabalh, ont los paures èran fachs trabalhar a mòrt.

Aquestas mesuras èran pas acceptadas sens la rebellion. I aviá de revòltas paisanas, com aquela de Robert Kett, e una granda revòlta de nobles e de paisans au nòrd del país, ab l’intencion de destronar Enric VIII e son lacai principal e detestat, Thomas Cromwell. (Veire lo roman, The Blanket of the Dark, per John Buchan). Los capitans de la revòlta foguèron trichats. Invitats a Londres per “parlar”, foguèron meses a mòrt.

Lo grand raubatge

Atal conmencèt la construccion de la nacion-estat per mejan d’aqueste grand raubatge a la despensa del pòble anglés.  Los paisans, expulsats de la tèrra, e despossedits dels mejans de viure per la borgesiá, serián atal economicament dependents suls novèls mèstres de societat, o dependents sus l’estat, contrarotlat per aquestes mèstres.

Tan trionfós seriá tot aquò, que la majoritat d’uèi, 500 ans aprèp aquestes evenements, resta encara en esclavatge economic als descendents dels raubaires del sègle XVIen. Pas solament es la majoritat proletaria economicament dependenta, mas es tan indoctrinada dins la “normalitat” de tot aquò, que se sacrifica regularament, al temps de guèrra, per aquestes mèstres.

Es atal dins lo mond entièr d’uèi, un mond de doás classas: lo 99% proletaires, aluenhats dels mejans de produccion, obligats de trabalhar pel 1%, la borgesiá, que contrarotla aqueles mejans. Lo 99% resta tan confusat e suprimit, que resta aveugle a la possibilitat de se liberar. E las racinas de tot aquò avèm aqui depintadas.  (Veire, Karl Kautsky: “Thomas More & son Utopia”, e Karl Marx: “Lo Genesi del capital.”)

La reforma alemanda e los anabaptistas

En 1517 un monge augustinian, Martin Luther, lancèt en Wittemburg sa revòlta contra la glèisa catolica. Repudièt las bonas òbras que lo catolicisme medieval exigissiá de totes, e proclamèt que la fe crestiana es pro, se l’òm vol esser salvat.

Aquela teologia foguèt musica a las aurelhas de la borgesiá, e lo francés Joan Calvin anava mai luenh encara.

La noblèsa alemanda qu’èra malcontenta ab l’emperaire adoptèt Luther coma lor representatiu dins lor lucha per renversar las obligacions feudalas. Lo resultat seriá l’isolament de las principalitats alemandas de la revolucion borgesa que passava alavetz en Euròpa. Aquest isolament tre lo sègle XVIen auriá l’efiech, al sègle XXen, d’opausar Alemanha (arribant tard sus la scena del capitalisme europèu) als autres poders – e nosautres d’uèi o sabem plan.

Luther tanben èra pas mens fanatic que sos successors.  Recomandèt a sos disciples de jetar las escresencias suls Jusieus, e de destruire lors sinagogas.

Sa rejeccion de las bonas òbras e de las obligacions del catolicisme medieval foguèt plan populara en çò de la borgesiá. Encara uèi, la condamnacion dels paures pr’amor de lor pauretat es la regla, e son origina es “la vertut de trabalh” del protestantisme, exprimida atal: “Dieu ajuda l’òme qu’ajuda se meteis” (“Cercatz un empleg!”).

La classa obrièra es comandada de perseguir zelosament son esplecha a las mans de la borgesiá, e los destituts son expectats d’aver vergonha – maugrat lo fach que se son paures es pr’amor que los rics son rics. Jamai condamnada es estada la borgesiá, que viu sens trabalhar e que deven mai rica sul trabalh dels obrièrs. Solament son condamnats los destituts de la classa obrièra.

Plan segur, aquesta teologia foguèt musica a las aurelhas de la borgesiá, e lo francés Joan Calvin anava mai luenh encara. Lo calvinisme foguèt adoptat per la novela e agressiva republica olandesa, que renversèt lo jo espanhòl e creèt un empèri otremar a son torn. Los mercadièrs olandeses en esclaus africans foguèron entre los mai ferotjes e los mai crudels. Lo calvinisme seriá tanben lo tipe de crestianisme darrièr lo fondamentalisme american e lo presbiterianisme escosés.

En Anglatèrra la glèisa anglesa establida pel rei Enric VIII devenriá protestanta jos son filh Eduard VI. Abans aquò, restava “catolica, sens lo papa”, mas lo protestantisme ganhava l’influencia jos Eduard e Elisabet, qu’intensifiquèt la persecucion dels mendicants e augmentèt las leis contra los paures.

Calvin, el-meteis, èra pas advèrs a la co-operacion ab las autoritats catolicas quand caliá punir los eretges. Conspirèt ab l’inquisicion papala afin de sasir son correspondant unitarian, Servetus, que Calvin brutlèt al lenhièr a Geneva.

Anthony Walker*

*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.