PAS DE VIDA AMB LAS ESTELAS FREJAS
I a d’estelas que pòdon pas aver de vida prèp d’elas. Son d’estelas conegudas amb lo nom d’estelas frejas. Lors ejeccions de massa arrèstan la vida sus de planetas pròches. E lors flambadas empedisson la vida de tot tipe de microorganisme. Mas son pas totas parièras e l’astrofisica estúdia ara ont trapar e ont cercar pas de vida segon la composicion dels sistèmas estelars de l’Univèrs.
Mai del 70% de las estelas de l’Univèrs son d’estelas nanas rojas e son las pus frejas que i aja. Pr’aquò es plan malaisit d’i trapar de vida a lor entorn. Lor temperatura mejana es entre 2027º e 3527ºC. A respècte del Solelh, son pus frejas, car la temperatura de nòstra estela es, sus la superfícia, de mai de 5000º C. Tanben son las pus pichonas car lor massa es sonque entre 0,008 e 0,6 còp la massa solara. La lutz que produson arriba pas al 10% de la lutz producha pel Solelh mas lor vida es plan mai longa.
Puèi i a las estelas nanas brunas que son encara pus pichonas e frejas e son consideradas coma d’estelas que capitèron pas, pr’amor que lor nuclèu crèma pas. Lor nombre es encara uèi desconegut coma lo nombre total d’estelas que i pòt aver dins l’Univèrs. Los cercaires creson que i poiriá aver mai de 100 000 milions de galaxias e que caduna poiriá conténer mai de 100 000 milions d’estelas. D’estelas rojas n’i a 30 vesidoiras de la Tèrra estant près de la Via Lactèa, e la mai pròcha de nosautres es Proxima Centauri, a sonque 4,22 ans lutz de la Tèrra.
Una estela a 6 ans lutz de la Tèrra
D’autre caire, l’estela de Barnard, situada a 6 ans lutz de la Tèrra, a mai de 10 miliards d’annadas e, segon un recent estudi publicat dins The Astronomical Journal, los sistèmas planetaris que lor centre es una estela freja son plan mens massisses que lo nòstre. Malgrat aquò, foguèt descobèrt fa gaire çò que los cercaires coneisson coma una Supertèrra, pròcha d’una nana roja, a 300 ans lutz, e tanplan una autra pròcha de l’estela de Barnard. Après estudiar lor relacion amb l’estela, los cercaires descobriguèron qu’es plan malaisit d’i trapar de vida perque lors flambadas crèman tota escasença de vida.
La rason ne seriá qu’una nana roja es fòrça mai activa qu’una estela coma lo Solelh, e doncas lança sovent d’ejeccions de massa coronala e de flambadas qu’empacharián la naissença de vida dins l’atmosfèra de las planetas pròchas. Pasmens, tanben trobèron que près de nosautres i a mai de 375 estelas, dont 249 nanas rojas, 88 nanas brunas e, sustot, 77 exoplanetas ont, benlèu, s’i poiriá trobar de vida. La recèrca, doncas, contunha.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
