Una còla d’arqueològs a descobèrt una estatueta de fa mai de 8000 ans dins la vila neolitica turca de Çatalhöyük. Çò que la sciéncia aviá definit coma de divessas de la tèrra, ara confirman que son de representacions d’ancessors. Tornarmai la preïstòria aurà d’èsser rescricha.
La figurina es facha de marbre e mesura unes 17 centimètres de longor. Es estada trobada sepelida jos las rèstas d’una cabana de la vila de Çatalhöyük –que, a son epòca, arribèt d’aver mai de 5000 abitants–. Son estat de conservacion fa d’ela una pèça unica dins la preïstòria mediterranèa.
La descobèrta es estada confirmada per l’arqueològ Ian Hodder, cap de las excavacions de Çatalhöyük dempuèi 1990. El meteis prepausa ara qu’aqueste tipe de figurinas son mai de representacions d’ancessors en luòga de divessas de la maire tèrra, com s’èra pensat fins a uèi lo jorn.
De mai, l’arqueològ d’Stanford Lynn Meskell suggerís que fòrça d’aquestas estatuetas son estadas trobadas dins las bordilhas après èsser utilizadas. D’autre caire, d’animals coma de buòus e de leopards son estats sovent trobats penjats als murs dels ostals de Çatalhöyük. Aquò fa d’eles de melhors candidats a èsser de dieus de l’epòca que non pas aquesta mena de figurina.
De representacions d’ancessors
La cabana ont foguèt trobada aquesta figurina èra estada sepelida tornarmai après que l’ostal foguèt rebastit fins a tres còps, una costuma de l’epòca de Çatalhöyük –benlèu per manca d’espaci–. Èra sepelida coma o èran los còrses, d’en primièr, e los cranis, puèi, dels ancessors mòrts de cada familha. Las caracteristicas de la figurina trobada fan pensar, segon Meskell, “qu’es mai la representacion d’una anciana ancessora que non pas la d’una divessa”.
D’autre caire, los arqueològs afirman que las representacions de dieus e divessas son pas de costuma sepelidas. Lor bon estat e la precision de las linhas dins los uèlhs, la boca, lo còl e lo cap, fan pensar que l’artista èra fòrça bon e que la figurina a de caracteristicas umanas singularas.
Totun, los arqueològs pòdon pas encara dire, solide, çò que voliá dire aquesta estatueta pels abitants de Çatalhöyük. Pòdon dire qu’èra la representacion d’una ancessora anciana mòrta, fòrça aimada e non pas una representacion divina. Un còp de mai, la preïstòria aurà d’èsser rescricha. L’òme del Neolitic pregava pas ja la meteissa tèrra. E abans ?
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet , lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
