Los vikings arribèron a Islàndia d’aperaquí l’an 870 e a Groenlàndia en 985. Un pauc mai tard, a l’an 100 ja èran a Canadà, en de tèrras de l’illa de Baffin, Labrador e Tèrra Nòva. Ailà trobèron un grop d’umans que nomentèron negativament coma skraelings. Divèrses istorians afirman que foguèron la causa finala de la marcha dels escandinaus d’America. Mas lor identitat es pas encara uèi lo jorn segura.
Per ansin, los abitants de las tèrras nomenadas pels vikings coma Vinland e Markland, d’skraelings, poirián èsser d’inuits (abans nomentats esquimals mas uèi aquò es una paraula negativa de lenga algonquina que vòl dire de manjaires de carn crusa e es pas mai utilizada) o encara d’autres indigènas de la region. L’arqueologia e las fònts istoricas son pas encara uèi definitivas. E doncas lo mistèri es encara obèrt.
Segon los vikings skraeling èra una paraula per nomenar totes aqueles qu’èran pas de vikings (de norvegians se volètz pr’amor que viking voliá dire pirata) e encara uèi en islandés a un sens negatiu, coma la paraula barbar, utilizada pels grècs ancians quora parlavan d’una persona qu’èra pas de civilizacion grèga. Çò que foguèron, de segur, los skraelings, foguèt èsser un grop d’umans indigènas que demorèt en aquela part d’America del Nòrd pendent lo sègle XIen. Res pus pòt èsser dich amb certitud.
Lo problèma dels noms
Un dels màgers problèmas per l’arqueologia e encara l’istòria actuala son los noms: divèrses grops del luòc cambièron de costumas, de cresenças e atanben lor pròpri quite nom pendent lo temps. E los que uèi i demòran pòdon pas èsser nomentats de manièra parièra pr’amor que formèron part d’una cultura que foguèt pas exactament la meteissa. Es una caracteristica comuna a totas las culturas de l’umanitat.
Al nòrd de çò qu’es uèi Canadà, a l’Artic, i demoravan d’ancessors dels inuit actuals coneguts arqueologicament coma paleoesquimals de la cultura de Dorset. Uèi pòdon pas èsser restacats dirèctament amb cap grop modèrn inuit pr’amor de lor desaparicion dins l’istòria apuèi lo sègle XIIIen. La meteissa epòca qu’arribèron los Tule, vertadièrs ancessors dels inuit actuals e qu’arribèron al luòc pendent aquela epòca.
La vida vidanta dels inuit de Dorset èra plan similara ad aquela dels Tule e tanben a la dels inuit tradicionals. S’abilhavan de la meteissa manièra o d’un biais plan similar e vivián en tot caçar de mamifèrs de l’Artic coma de caribús mas atanben de peis. L’istòria d’aquela civilizacion es la d’un espandiment geografic dempuèi lor aparicion dins l’istòria del continent american vèrs l’an 500 abans lo Crist e fins l’an 800 de la nòstra epòca.
A mai, los inuit de Dorset (o Dorset se volètz) s’espandiguèron atanplan fòrça al sud pr’amor d’un clima qu’a l’epòca èra melhor que uèi. Aital, arribèron a de tèrras situadas fòrça mai al sud, çò es a Labrador, Tèrra Nòva e encara dins las ribas mai septentrionalas del flume Saint Laurenç. Pendent la fin del sègle VIIIen lo clima venguèt mai caud e los Dorset se retirèron tornarmai a l’Artic.
Mas encara i aviá a la region d’autras grops umans prèp d’aqueles que tanben podián èsser considerats coma d’skraelings dins las sagas vikingas. Mai al sud i avián a l’epòca divèrsas tribús de las Primièras Nacions de la familha algonquina nomentadas per l’arqueologia tradicionala coma cultura de Point Revenge. E mai al sud encara i demoravan d’iroqueses. E mai d’un grop d’aquelas culturas indigènas americanas podián plan èsser consideradas coma d’skraelings. Maugrat tot i a pas cap pròva definitiva…
La Redaccion
