Home SCIÉNCIA LO GÈN QUE FA CRÉISSER LO CERVÈL
LO GÈN QUE FA CRÉISSER LO CERVÈL
0

LO GÈN QUE FA CRÉISSER LO CERVÈL

0

L’escòrça cerebrala es la causa dirècta dels plecs del cervèl uman. Son jaç pus exterior, lo neocortèx, es tanben la partida mai modèrna dins l’evolucion. Es lo sèti del lengatge e la rason. Sorgiguèt tan lèu que, per se  poder plan desvolopar dins lo tan reduch crani uman, se deguèt plegar totjorn que mai per arribar a la forma qu’a uèi. Mas cossí e perqué ?

Lo cervèl uman a cèrts traches que fan d’aqueste un organ unic.

La causa n’es, segon çò qu’an descobèrt fa gaire los scientifics, un gèn qu’entraïnèt tot aquel procès mas qu’es pas especific de l’espècia umana. Lo nom d’aquela sequéncia genetica d’ADN es, totun, un pauc complèxe: ARHGAP11B.

Per ansin, e segon çò que descobriguèt una còla de cercaires del celèbre Institut Max Planck de Biologia Moleculara e Genetica de Dresden (Alemanha), aquel gèn es lo vertadièr gèn de la creissença de la talha del cervèl uman pendent los darrièrs milièrs d’ans de l’espècia umana.

Los scientifics implantèron aquel gèn dins l’encefal en desvolopament de furets amb la tòca de comprene cossí agís aquel gèn. E çò que descobriguèron foguèt, almens, susprenent: los pichons mamifèrs qu’aguèron lo cervèl modificat amb aquela gèn obtenguèron, fin finala, un neocortex plan màger. Semblariá qu’aquel gèn faguèsse activar mai de temps las cellulas progenitrises neuronalas (semblablas a las cellulas maire e que produson de nòvas neurònas), e aquò fariá créisser lo neocortèx.

Créisser per melhorar l’espècia

Après far l’estudi, son director, Wieland Huttner, confirmèt que çò que caliá far ara èra estudiar “s’aquela creissença entraïna una competéncia cognitiva pus nauta. S’aquò foguèsse aital, çò apondèt Huttner, lo mistèri del desvolopament del cervèl uman seriá mai clar”.

Semblariá qu’aquel gèn faguèsse activar mai de temps las cellulas progenitrises neuronalas.

Cal remembrar que lo cervèl uman a cèrts traches que fan d’aqueste un organ unic dins lo mond de la biologia animala sus la planeta: quand avèm sonque 2 ans, lo cervèl d’un nenet a ja lo 80% de la talha del cervèl qu’aurà un adulte e es pr’aquò que lo cap dels mainats durant aquela edat es tan grand.

A mai, lo pes mejan d’un cervèl uman es de 1350 gramas, dont lo 60% es sonque constituit de graissa e doncas se pòt arribar de dire qu’es, justament, la partida pus grassa del còrs uman, malgrat tot çò que ne poiriam pensar. D’un autre costat, un 7,3% del cervèl uman es d’aiga e basta de patir una pichona desidratacion corporala de sonque 2% per provocar de grèus problèmas cerebrals dins l’atencion, la memòria e d’autres procèsses cognitius. Es doncas un organ extraordinari.

La Redaccion

Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.