Las tempèstas e l’oratge que i aguèt pendent lo mes de novembre a la Mediterrànea daissèron pas sonque la còsta valenciana, baleara o catalana inondada. En d’autras regions d’aqueste ecosistèma foguèron registrats de fenomèns brica abituals, coma l’inondacion de cèrtas parts del desèrt saharian, un fach que se debanava pas almens dempuèi fasiá mièg sègle.
Per ansin, la ondada de pluèjas que i aguèt fa sonque qualcunas setmanas daissèt tanben lo desèrt saharian marroquin inondat. Lo fenomèn de pluèja contunha al long de divèrses jorns permetèt poder veire de pichons lacs entre las dunas de sabla e qualcunes paluns, que foguèron celebrats pels ausèls mentre que los umans sonque podián s’estonar.
Ansin se debanèt en de luòcs coma Zagora e Merzuga, situadas al sud-èst del Marròc e ont los pus ancians remembravan pas jamai tanta aiga. Son de localitats deserticas, mas la pluèjas dels meses d’octubre e novembre daissèron de vertadièrs recòrds d’aiga a mai de qualcunes rius al desèrt.
La causa dirècta ne foguèt la pluèja que patiguèron aquelas localitats pendent las darrièras setmanas. E, en tot èsser de regions toristicas, l’estonament foguèt general, entre natius e estrangièrs. Mai jamai pendent l’istòria mai recenta lo sahara demorèt aital, inondat. E, malgrat qu’es vertat que de biais annadièr la pluèja de la fin d’estiu totjorn mena d’aiga a aqueles luòcs, jamai ne casèt tanta en tans pocs jorns. Lo fenomèn foguèt qualificat per los meteisses scientifics coma rar, e pas dengun podiá afirmar que jamai aguèsse passat abans.
Un relèu qu’ajuda
Lo relèu de la region ajudèt plan doncas a la creacion de pichons lacs e rius entre las dunas deserticas. D’autres lacs màgers, coma lo d’Iriqui, situat al pargue nacional de fauna e flòra marroquin del meteis nòm, tanben reviscolèt e plan. Après las primièras pluèjas de setembre divèrses satellits ja balhèron las primièras imatges de la region inondada. Val pas dire que lo fenomèn foguèt mercejat per tota sòrta d’espècias d’ausèls migratòris vèrs Euròpa.
“Lo darrièr còp que i aguèt d’aiga aicí foguèt en 1968, çò diguèt Adel Munan, cercaire de l’Universitat de Kenitra. Lo lac Iriqui ara es fins a 13 quilomètres de long e a 11 quilomètres de largor e reviscolèt plan amb las darrièras pluèjas. Ara sonque cal esperar l’arrivada dels ausèls migratòris e la tornada de cèrtas espècias de cranc, dont los triòps, considerats coma una de las espècias pus ancianas de la planeta. Lors uòus pòdon demorar jos la sabla decadas.
“Pensava qu’èra un miratge pr’amor qu’es lo desèrt, çò diguèt un torista abans de la publicacion de las primièras imatges del desèrt inondat ». D’efièch, al sud marroquin jamai abans avián casut 250 litres per mètre cairat. Es la quantitat que pòt caire en un airal coma aquel pendent tot un an. D’autres testimònis, coma Hucin Yuaabed, de la Direccion Generala de Meteorologia marroquina, confirmèt que jamai aviá vist un fenomèn aital a la region. E son de pluèjas que poirián cambiar lo clima de l’airal pr’amor de l’umitat de l’aire. Marròc meteis patissiá una secada que demorava ja mai de 6 ans.
La pluèja casèt sus lo sahara marroquin dempuèi lo mes de setembre. 10 personas moriguèron e set mai dessapareguèron. Tanben de toristas. Las darrièras pluèjas foguèron plan patidas per l’aeropòrt internacional de Marraquèsh pr’amor que calguèt enviar los avions a d’autres aeropòrts marroquins ; jamai casèt tanta pluèja a la region en de tempses modèrns. E l’estat d’alarma per d’inondacions demorèt encara qualcunas setmanas mai.
Segon los cercaires, lo fenomèn nasquèt après l’arribada d’una massa d’aire tropical plan inestabla. L’aire tropical viatgèt fins al nòrd e ailà trapèt de massas d’aire fred, çò que provoquèt d’òrras tempèstas. La resulta foguèt espectaclosa : d’oasis inondats e de poses que poguèron pas pus arrestar tanta aiga. E los rivatèls, totjorn secs, demorèron inondats totalament e qualcunes vilatges demorèron isolats, un fenomèn tras que rar al Sahara.
La Redaccion
