Lo crocodil marin, tanben conegut amb lo nom de crocodil d’aiga salada, es lo màger reptil de la planeta. Es una espècia qua’aperten a la familha dels Crocodylidae, e abita en d’airals amb de paluns dempuèi lo nòrd australian fins al sud-èst d’Asia. Lo mascle es plan màger que la femèla.
Aital, un crocodil marin mascle pòt arribar a pesar entre 1000 e 1500 kg. Totun, una femèla arribarà pas a pesar mai de 500 Kg. A mai, lo crocodil mascle pòt arribar plan als 7 mètres de longor del còp que la femèla fa entre 2 e 3,5 m. Lo màger especimèn jamai trapat per l’òme arribava als 8,5 m de longor e 1700 Kg de pes. Foguèt trobat a l’estat australian de Queensland en 1957. Puèi, en Filipinas ne foguèt trobat un autre en 2011 amb 6,4 m de longor.
Lo crocodil marin es plan rapid, car pòt arribar als 40 Km/h dins l’aiga mas tanben es plan rapid sus tèrra, mas quand la distància es cuèrta. Lor coa es plan potenta e pòt far avançar lo crocodil fins a 4 mètres sonque d’un movement de la meteissa. Tanplan es usada per atacar lors predas.
Lo nom de crocodil marin ven pr’amor que dintra plan dins la mar d’abituda. Sovent foguèron espepissats d’especimèns plan luenh de la còsta e aquò es pas cap problèma per eles car la siá vision dins l’aiga es tras qu’ordinària (pr’amor d’una membrana que protegís l’uèlh).
Atacan d’amagat
Los crocodils marins an l’abituda de caçar las siás predas quand son pròchas a l’aiga per beure. Alavetz lo crocodil captura la preda amb las siás maissas e puèi las mena als fonz de l’aiga per las ofegar. Sus tèrra son mai que mai oportunistas, car sovent son carronhaires d’animals mòrts per autres predators.
La siá nhacada es la pus poderosa dins lo mond animal. Un estudi demostrèt qu’un especimèn d’aperaquí quatre mètres de longor fasiá una pression de fins a 1770 Kg amb la siá maissa en tot nhacar, un recòrd dins la fauna de la planeta fins a uèi. Pòdon tanben demorar jos l’aiga fins a doas oras car redusisson lor metabolisme, lo ritme cardiac e dirigisson la sang gaireben tota al cervèl.
Son los pus nauts predators dels ecosistèmas ont demòran quand son adultes. Totun, quand son joves son de predas aisidas per d’autres predators e pr’amor d’aquò devon demorar totjorn prèp dels parents. Quand son pichons se noirisson d’insèctes e pichons peisses. Pasmens, quand venon adultes pòdon manjar tota sòrta d’animals e mai grands encara qu’un bufle.
Quand es l’ora la femèla pond fòrça uèus (de còps fins a 90) e los sepelís jos tèrra. Pendent la naissença los menarà dins la boca fins a l’aiga. Es l’epòca que lo crocodil marin ven mai flac, car pòt èsser caçat aisidament per tota sòrta de predators, tanben per d’autres crocodils marins. Quand es adult, totun, sonque pòt èsser caçat pel tigre. Mas sonque pòt morir caçat per un tigre se la siá longor es mendre dels quatre mètres e es sus tèrra, o encara en d’aiga pas gaire prigonda. Mai longs los crocodils marins an pas cap predator natural franc de l’òme.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
