Home SCIÉNCIA L’ESPACI-TEMPS SE MÒU TOTJORN
L’ESPACI-TEMPS SE MÒU TOTJORN
0

L’ESPACI-TEMPS SE MÒU TOTJORN

0

La nòva ipotèsi prepausada per de cercaires canadians es mai qu’originala. Segon aquesta, l’espaci-temps seriá totjorn en movement e aquò seriá la consequéncia de la lenta acceleracion de l’espandiment de l’Univèrs. La conclusion es a mièg camin entre doas autras teorias: la mecanica quantica e la teoria generala de la relativitat d’Einstein.

Se l’espaci-temps es en movement, perqué o podèm pas notar?

Tot aquò es estat publicat dins la revista Physical Review D per una còla de fisicians e astronòms de l’Universitat de Colómbia Britanica, en Canadà. E afirman que se poguèssem agachar l’Univèrs de mai prèp, poiriam veire cossí se mòvon totjorn l’espaci e lo temps.

“L’espaci-temps es pas estatic, coma o pensam –çò diguèt Quingdi Wang, de l’Universitat de Colómbia Britanica-. Es totjorn en movement. L’idèa es nòva pr’amor que i a pas brica de teorias que parlan d’aquò. E aquò pr’amor que ja en 1998 los astronòms descobriguèron que l’Univèrs s’espandís a una velocitat de mai en mai nauta. Ont i a pas d’espaci, i a d’energia negra que buta la matèria mai luènh”.

Segon aquò, ara, aquela còla de fisicians prepausa que lo candidat natural per formar l’energia escura siá l’energia vuèja. Se s’aplica la teoria de la mecanica quantica a l’energia vuèja, se pòt arribar de predire que i aurà fòrça mai densitat d’energia vuèja, e aquò es fòrça mai encara que l’energia totala de totas las particulas de l’Univèrs.

S’aquò foguèsse vertat, segon la teoria generala de la relativitat d’Einstein, aquò voldriá dire que l’energia auriá un efièch gravitacional fòrça mai grand encara, e aquò seriá –segon l’opinion de fòrça fisicians d’uèi lo jorn– la causa primièra de l’explosion universala.

Un espandiment fòrça mai lent

Totun, aquò se debana pas pr’amor que l’Univèrs s’espandís pauc a cha pauc. Mas es un problèma que la fisica fondamentala encara a de resòlver per poder progressar. De mai, al contrari d’autres fisicians, la còla scientifica de Wang e lors collègas an pas volgut modificar la teoria de la mecanica quantica o la teoria generala de la relativitat. Si qu’an volgut balhar una vision a mièg camin de totas doas.

Segon la nòva ipotèsi, l’espaci-temps seriá totjorn en movement e aquò seriá la consequéncia de la lenta acceleracion de l’espandiment de l’Univèrs.

Aital, an considerat la granda densitat d’energia vuèja que la preditz la teoria de la mecanica quantica, e an trobat qu’aquesta pòt balhar fòrça mai informacion qu’en d’autres estudis. E an estimat que se pòt aver una fòto fisica de l’Univèrs totalament desparièra d’autras.
Es aquesta nòva fòto ont l’espaci se mòu totjorn. E quora s’espandís, quora se contracta. Los dos movements son prèp de s’anullar entre eles mas aquò provòca, a l’encòp, un espandiment fòrça lent de l’Univèrs.

Al delà d’aquò, la question que sorgís ara es aquesta: se l’espaci-temps es en movement, perqué o podèm pas notar? Segon los scientifics canadians qu’an realizat aqueste estudi, es pr’amor qu’aquò se ten a una escala fòrça pichona, de miliards de còps mai pichona qu’un electron, çò confirmèt Wang.

“Es semblable al movement de las ondadas de l’ocean –çò diguèt Bill Unruh, professor d’astronomia e fisica de la meteissa universitat canadiana–. Se pòt pas veire l’etèrne movement dels atòms singulars que las provòcan”.

La Redaccion

Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet , lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.