LA PLANETA NANA CÈRES ES RICA EN AIGA
Segon un nòu estudi publicat en plusors revistas scientificas numericas, la planeta Cères, qu’orbita al sen de la cencha principala entre Mart e Jupitèr, seriá una planeta amb fòrça aiga. De donadas nòvas arribèron de la mission espaciala de la sonda Dawn que confirmèron aquel fach estonant. La descobèrta, totun, poguèt pas èsser confirmada fins a uèi lo jorn malgrat que Dawn arribèsse sus aquela planeta nana en 2007 e que foguèsse retirada en 2018.
“Dawn a fornit de donadas que pòdon èsser consideradas coma un vertadièr succès, çò diguèt Marc Rayman, director d’aquela mission e cercaire a la NASA. Son de donadas excitantas qu’arriban après aquel long viatge sus la planeta nana Cères”. Malgrat aquò, mai d’un astronòm aviá ja espepissat quicòm en divèrsas regions d’aquela planeta nana mas se sabiá pas quina èra la vertadièra natura de çò qu’èra estat observat.
Per ansin, Dawn, en orbita prèp de Cères, poguèt plan enregistrar dos airals fòrça particulars a l’entorn de las regions ara conegudas amb los noms de Cerealia Facula e Vinalia Faculae. Un estudi aprigondit confirmèt qu’èran doas regions relativament joves mas caliá encara saber çò que las rendiá diferentas, e per aquela rason, entre 2017 e 2018 los cercaires decidiguèron de las estudiar amb mai de precision.
De regions fòrça joves
La recèrca confirmèt que las regions avián solament una edat de 2 milions d’ans e que lor activitat geologica podiá encara èsser viva. En mai d’aquò, los astronòms comencèron de sospechar que dins aquelas regions i aviá de sal. Se i aviá de sal, èra doncas possible que i aguèsse d’aiga, un fach que los cercaires poguèron confirmar puèi. Aital, ara l’evidéncia d’aiga en aquelas doas regions a l’entorn del cratèr Occator es segura. Los scientifics trobèron tanben quinas èran las fonts que portavan d’aiga a la superfícia de Cères.
D’efièch, sonque i a d’activitat geologica dins lo Sistèma Solar sus de lunas amb de glaç. Es pas lo cas de Cères, que poiriá aver d’autras originas: de montanhas de glaç als pòls de la planeta nana formadas per de glaç prigond. E aquò tanben ven d’èsser confirmat per la sciéncia. Cères seriá doncas la primièra planeta nana amb d’aiga. Los cercaires tanben afirman que los depauses d’aiga de Cères son uèi a mand de se glaçar lèu e que i a de mai en mai de sal en aqueles depauses.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
