L’EDAT DE L’UNIVÈRS
Una còla d’astronòms a utilizat lo Telescòpi Cosmologic d’Atacama (ACT) per estudiar la lutz mai anciana de l’Univèrs registrada fins ara. L’estudi suggerís que l’edat corrècta del Còsmos seriá de 13,77 miliards d’ans. L’estudi se faguèt en tot analisar una region observabla del cèl fins a 50 còps mai ampla que la Luna, e que representa un airal de mai de 20 miliards d’ans-lutz de l’espaci. Aquela lutz foguèt emesa sonque 380 000 ans après lo Bing Bang .
“Lo modèl estandard scientific que i a uèi lo jorn es lo que lo trapèt lo prèmi Nobel Jim Peebles, çò diguèt Simone Aiola, astrofisiciana de l’Universitat de Princeton. Mas nosautres avèm un agach diferent, que pòt dobrir una nòva discussion scientifica sus la vertadièra edat de l’Univèrs”.
Ja en 2019 divèrses cercaires estimavan que l’edat reala de l’Univèrs èra benlèu de centenats de milions d’ans mai jove que çò que se pensava. Per aquela rason se demandèt corregir son edat oficiala. Pasmens, la responsa es sonque arribada ara amb aquel nòu estudi. L’edat reala de l’Univèrs confirmariá coma l’espaci s’espandís : 67,4 km/segonda/megaparsec.
Un espandiment mendre
Aquela velocitat d’espandiment de 67,4 km/s/Mpc estimada ara seriá un pauc mendre que la que la sciéncia aviá determinada fins ara: 74 km/s/Mpc. “La velocitat d’espandiment espaciala de l’Univèrs, çò confirmèt Steve Coi, de l’Universitat de Cornell, dona mai de crèdit scientific a l’ora de determinar l’edat reala del Còsmos”.
Cossí que siá, son de chifras pro parièras e la discussion que la poiriá dobrir ara la comunautat scientifica seriá pas granda. Pasmens, dobrís la pòrta a de femomèns fisics encara non estudiats a l’ora d’ara. Aital cal, segon los cercaires qu’an estimat la nòva edat universala, estudiar tornarmai l’edat de las galaxias amb l’edat nòva de la lutz mai anciana de l’Univèrs jamai trapada. L’estudi es estat publicat dins la revista numerica arXiv.org.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
