En 1921, ara fa 100 ans, foguèt fondat lo Partit Fascista Italian per Benito Mussolini. Malgrat la siá cuèrta vida, entraïnèt un còp d’estat aprés èsser demandat de formar govèrn pel rei d’Itàlia, mens d’un an puèi. Aquela conquista rapida del poder foguèt estonanta pels italians mas tanben pels europèus que considerèron lo prètzfach pas possible. Totun, dempuèi 1922 aquel partit, dirigit per Mussolini contrarotlariá Itàlia e part d’Euròpa pendent mai de 20 annadas, fins que tombèt lo regim fascista italian en 1943. Mussolini encara viuriá fins a 1945 abans d’èsser aucit pel pòble italian quand voliá fugir d’Itàlia.
Per ansin, e sonque meses aprés la siá fondacion, lo Partit Nacional Fascista italian contrarotlariá lo poder, mas tanben la vida dels italians, fins a 1945, car un còp liberada Itàlia encara patiguèt lo reviscolament dels fascime al nòrd fins a l’an 1945, dirigit per la Republica Fascista Italiana, un vertadièr orror pels italians e que demorariá fins a la fin de la segonda guèrra mondiala.
Lo Partit Nacional Fascista italian foguèt, pasmens, fondat en 1921 per Mussolini amb la tòca de tornar a espandir las frontièras italianas , de besonh segon los fascistas italians car Itàlia èra superiora a d’autras nacions europèas. Segon Musssolini caliá reviscolar l’Empèri Italian, eretièr de l’anciana Roma e tornar a contrarotlar l’espaci mediterranèu amb de colons sonque italians. Foguèt pr’açò qu’Itàlia dintrèt en la guèrra mondiala al costat d’Alemanha.
Un reviscolament de besonh
Segon los fascistas lo camin economic italian deviá se fondar sus un sistèma qu’amassèsse de trabalhaires mas tanben d’entrepresas a travèrs dels sindicats. Sonque aital podiá reviscolar Itàlia tornarmai. Foguèt totalament contrari al marxisme e quand arribèt al poder, la reforma de la Constitucion italiana enebiguèt d’autres partits, franc dels fascistas. Uèi, cent ans aprés, lo fascisme es totalament enebit en Itàlia.
Lo fondament del Partit Fascista italian foguèt la resulta de reformar los Fasci di Combattimento, tanben fondats per Mussolini en 1919. Dempuèi alara avián atacat los socialistas en carrièras e lèu foguèt decidit de far la Marcha Vèrs Roma, que se debanariá lo 28 d’octobre de 1922. Foguèt alara quand mai de 30 000 fascistas, dirigits pel Duce Mussolini marchèron vèrs la capitala del país. Quand arribèron a Roma, lo govèrn demandèt al rei de signar l’òrdre per los atacar militarament, mas lo rei Victor Emmanuel IIIn volguèt pas o far e ofriguèt lo nòu govèrn a Mussolini, qu’aguèt lo sosten de l’armada. Foguèt aital cossí, e davant la paur d’una guèrra civila, Itàlia donèt lo poder al fascisme, per la siá intimidacion en carrièras. Un prètzfach que cap democracia europèa deuriá jamai desbrembar, mai que mai, en 2021. Car dempuèi 1922 arribèt l’orror a Itàlia, en 1933 a Alemanha e dempuèi 1939 a Euròpa e tanben la planeta entièra.
La Redaccion
