Una nòva pròva paleoarqueologica poiriá tornar dobrir la discussion scientifica sus l’epòca que l’òme arribèt en America. Car, malgrat que la majoritat de l’escòla estatsunidenca considère qu’aquò se seriá pas tengut abans fa 13.000 ans, ara una nòva descobèrta confirmariá que la nòstra espècia seriá pervenguda a aquel continent fa gaireben 30.000 ans. Una descobèrta que poiriá èsser fenomenala.
D’efièch, plusors arqueològs datèron d’òsses umans trapats dins la cauna de Coxcatlan, a Puebla (Mexic), d’entre 33.448 e 28.279 ans. La cauna de Coxcatlan es situada dins la Val de Tehuacan, plan pròcha de la Sierra Madre Orientala, es sonque a qualques mètres dins la val e fa sonque 30 mètres de long e 8 de larg. Fins ara, los arqueològs avián excavat mai de 4 mètres e trapat fins a 42 episòdis diferents amb preséncia umana.
Totun, los umans qu’i demoravan coneissián pas la tecnica de la ceramica. Tres dels airals estudiats foguèron devesits en quatre fasas culturalas nomenadas El Ajuereado, El Riego, Coxcatlan e Abejas segon de cambiaments en la tecnologia emplegada dins los espleches de pèira a mai d’autres factors culturals, coma la banastariá, e la fasa mai anciana foguèt la d’El Ajuereado.
Una edat estonanta
“Los espleches trapats abans la cauna de Coxcatlan foguèron pas pro estudiats e doncas se coneissiá pas la lor edat, çò diguèt Andrew Somerville, de l’Universitat Estatala d’Iowa. Totun, nos esperàvem a aquela edat. Uèi encara se discutís se l’òme modèrne arribèt en America a travèrs de l’estrech de Bering, fa 13 000 ans. La nòstra tòca èra pas de questionar aquò mas de situar l’edat dels espleches trobats ailà”.
Mas la suspresa s’anava manifestar quand los paleoarqueològs descobriguèron que la lor edat èra plan mai anciana e doncas que caliá rescriure l’istòria de l’arribada de l’òme modèrne en aquel continent, ja que l’edat dels espleches trapats ailà es d’aperaquí 30.000 ans. Justament aquela edat poiriá tornar dobrir aquela vièlha discussion scientifica. Pr’amor que, se la nòstra espècia pervenguèt en America fa sonque 13.000 ans a travèrs d’Alaska e Canadà, que fasiá l’òme en Mexic fa 30.000 ans ?
“Aquò fariá reconéisser que l’espècia umana modèrna seriá arribada en America fa 30.000 ans, plan mai abans la fin de la darrièra glaciacion que i aguèt en America del Nòrd. Justament fa 30.000 ans, çò apondèt Somerville, foguèt l’epòca ont i aviá mai de glaç e lo clima èra òrre. A aquela epòca èra plan malaisit de viure pels umans en de regions plan grandas d’America. En mai d’aquò, los glacièrs aurián empachat l’arribada de populacions umanas. E aquò sonque pòt far dire que los umans arribèron en America a travèrs de l’ocean Pacific amb de vaissèls”. L’estudi foguèt publicat dins lo numeric Latin American Antiquity.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
