Fins a uèi lo jorn l’existéncia de l’apelada antimatèria es demorada dins la sciéncia solament teorica. Es estat aital pr’amor que jamai abans de scientifics avián pas pogut veire dirèctament l’antimatèria. Mas, fin finala, una còla de cercaires angleses o an pogut far. La descobèrta es una pòrta dobèrta a una mai prigonda coneissença de l’Univèrs.
La nòva es estada publicada dins la revista numerica Nature : una còla de fisicians de l’apelada esquipa ALPHA –un projècte multinacional del CERN– an confirmat qu’an pogut veire pel primièr còp dins l’istòria de la sciéncia plusors linhas de l’atòm d’antiidrogèn, çò es la partida d’antimatèria de l’atòm mai simple, l’idrogèn.
Segon la teoria scientifica, la matèria e l’antimàteria son un miralh l’una de l’autra e per ansin las linhas espectralas d’atòms d’antimatèria serián parièras a lors contrapartidas d’atòms normals. Mas aquela teoria es pas encara estada demostrada scientificament. E una còla de cercaires an volgut enquistar sus aquò.
Las linhas espectralas d’antimatèria son estadas, entrò uèi, apercebudas sonque pendent fòrça pauc temps e las escasenças de las voler restacar amb de linhas espectralas normalas son estadas paucas.
Un estudi fisic teoric
“L’existéncia d’antimatèria es encara una teoria qu’a d’èsser provada scientificament, çò diguèt lo cap de l’estudi Mike Charlton, de l’Universitat de Swansea. Mas encara cal respondre a mai d’una question: perqué foguèron pas creadas amb las meteissas quantitats la matèria e l’antimatèria quand se creèt l’Univèrs e perqué se destruguèron pas l’una l’autra ?
Mas encara cal poder demostrar qu’encara i a d’antimatèria dins l’Univèrs actual. Es una de las questions centralas mai grandas de la sciéncia d’uèi lo jorn. Poder respondre a aquela question seriá una de las descobèrtas mai grandas de la fisica.
“La matèria e l’antimatèria se destruson quand son en contacte, çò diguèt Justine Munich, de l’Universitat Simon Fraser. Per las desseparar avèm de metre los antiatòms dins de botelhas magneticas especialas. Es ansin qu’avèm pogut far aquela descobèrta”.
Ara, la còla de scientifics an utilizat de microondas per devesir un positron. La resulta n’es estada l’aparicion d’antiidrogèn mas tanben la visualizacion de linhas transicionalas d’antimatèria amb la frequéncia de las microondas coma causa.
“Avèm ensajat de devesir mai de 194 atòms e fin finala avèm pogut veire l’antimatèria, çò diguèt Michael Hayden, de l’Universitat Simon Fraser. Un fach mai qu’estonant. En tot estudiar las caracteristicas de l’antimatèria poirem comprene plan melhor l’Univèrs ont demoram”.
Totun, la recreacion d’antimatèria al laboratòri confirma pas la règla universala. Encara cal provar que i a d’antimatèria dins l’Univèrs malgrat qu’en pichonas quantitats. Los cercaires encara vòlon respondre a la question: e perqué ? Mas sabon pas encara res sus aquò. Benlèu l’antiidrogèn n’a la responsa.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet , lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
