DESCRICHAS MAI DE 200 PESADAS FOSSILAS EN CATALONHA
Arran de la publicacion de dos articles scientifics de cercaires de l’Institut Catalan de Paleontologia Miquel Crusafont (ICP) son estadas descrichas 219 pesadas fossilas (tanben conegudas amb lo nom d’icnitas) de desparièrs vertebrats tetrapòdes e tanben d’invertebrats que visquèron al territòri qu’uèi es Catalonha fa aperaquí 240 milions d’ans. Una de las melhors conservadas seriá la pesada de Puigventós, en Olesa de Monserrat, qu’a un estat tras que bon.
Aquesta pesada foguèt una tròba que se debanèt per astre: en abril de 2016 Belen Muñóz fasiá una passejada per la montonha e trapèt çò que semblava èsser una pesada sus la ròca. Òm podiá i veire fins las arpas e la pèl que daissèt l’animal. Aquela icnita foguèt balhada a la Mairia d’Olesa de Montserrat e puèi al Servici d’Arqueologia e Paleontologia de la Generalitat de Catalonha . Uèi es a l‘Institut Catalan de Paleontologia Miquel Crusafont (ICP) per al sieu estudi.
Aquest pesada fossila apertenguèt a un arcosaure, un grop primitiu de reptils grands que foguèron ancessors de dinosaures e crocodils. Marchavan a quatre patas mas d’un biais diferent a cossí fan los crocodils. Aqueles vertebrats contrarotlèron totes los sistèmas terrèstres posteriors a l’extincion que se passèt pendent lo Permian (tanben coneguda coma la Granda Mòrt).
Fa gaire ,cercaires d’aquel institut paleontologic catalan donèron mai d’informacion sus l’epòca e la fauna que demorèt als Pireneùs e prèp d’aquelas montanhas pendent lo Triassic. A mai, de la pesada fossila de Puigventós tanplan i a d’autres luòcs ont foguèron trobadas d’icnitas de tetrapòdes en Penya Rubí (Vallirana, Barcelona) e encara en Montmany (Figaró-Montmany, Barcelona). Fins a uèi sonque se’n coneissián las de Collcardús e la Pedrera de Can Sallent. Totas apertenon al registre geologic del Muschelkalk mejan, plan distribuit al long de las montanhas prelitoralas e litoralas catalanas.
Un tresaur paleontologic unic
Aquestas 219 pesadas fossilas son estadas descrichas e classificadas. Son un bon testimòni d’una cronologia singulara de la Peninsula Iberica e sonque foguèron trapadas en Catalonha. Aquò permetriá reconéisser l’importància d’aquel tipe de sitis paleontologics en aqueste airal europèu.
“Pendet l’epòca triassica lo litoral catalan èra plan diferent al que i a uèi lo jorn, amb un clima e ecosistèmas tanben plan desparièrs, çò diguèt Eudald Mujal, cercaire de l’Staatliches Museum für Naturkunde Stuttgart (SMN, Alemanya) i associat a l’Institut Catalan de Paleontologia. Podèm imaginar una zòna de còsta en de latituds eqüatorialas, ont i aurián d’inondacions sovent, amb pichonèls canals fluvialas e fins a planas de marèa plan espandidas e amb d’aiga tranquilla.”.
Segon aqueste paleontològ la fauna de l’epòca seriá fòrça diferenta de la coneguda uèi lo jorn. Amb l’estudi de las pesadas fossilas se poguèt far un prigond analisi de l’evolucion dels ecosistèmas aprés la granda crisi climatica biotica que se passèt durant la fin del Permian. “L’epòca que venguèt justament aprés, çò diguèt Mujal, foguèt brica tranquilla per las espècias que subrevisquèron. Pendent lo Triassic, lo nivèl de la mar de Tetis montèt e inondèt d’èst a oèst Euròpa tota e lo nòrd african”.
Un registre tras que ric
Las pesadas trapadas doncas fins a uèi en Catalonha ajudèron plan a espandir lo registre fossil catalan d’aquesta epòca. I a fins a 9 morfotipes (çò es formas diferentas de pesadas), de pichons terapsids (antecessors de mamifèrs), possibles grands anfibians e/o antecessors de tartugas, pichonèls reptils lepidosauromorfes e/o arcosauromorfes, e tanben grands reptils arcosaures. L’estat de la majoritat de las pesadas es plan bon.
A mai, tanben foguèt conegut aprés la siá recenta publicacion scientifica, la pesada d’un chifosaure –un cranc que uèi viu en las illas Molucas- en un d’aquestes sitis. Es l’evidéncia pus anciana d’un animal coma aqueste al litoral catalan. Son d’animals que son mai familha d’aranhas que non pas de crustacèus e sovent son nomenats de fossils vius pr’amor que cambièron pas gaire la siá morfologia al long dels darrièrs 400 milions d’ans. A mai, subrevisquèron plusors episodis d’extincion. La pesada foguèt trobada en Penya Rubí.
“La distribucion de la fauna als diferents ecosistèmas es tras qu’interessanta, çò apondèt Chabier de Jaume, cercaire de l’ICP. Podèm confirmar, malgrat aquel chifosaure, que los sistèmas terrèstres catalans de l’epòca èran plan mai rics en biodiversitat que non los qu’èran pròches a la còsta. E çò qu’avèm descobèrt en la Catalonha del Triassic pòt tanben èsser extrapolat a Euròpa tota e tanben lo nòrd d’Africa”.
La Redaccion
