Un nòu estudi descriu la preséncia de grans flumes e de paluns pendent lo Permian, çò es ara fa entre 290 e 270 milions d’annadas. De cercaires trobèron a la Serra de Tramuntana malhorquina de traças d’ancessors de mamifèrs e de reptils e tanben de mofa, de falguièras e de conifèras a mai d’autras plantas. […]
Ua bona notícia entar aranés. Es Paums an auut eth prumèr prèmi dera dusau edicion deth Prèmi ara Creacion de Contenguts Audiovisuaus en aranés. Era Associacion Es Paums de Vilamòs (Val d’Aran) qu’a estat premiada pera publicacion enes canaus sociaus d’òbres produsides entèrament en aranés. Era darrèra des sues produccions auec un gran recebement per […]
Lo pòble occitan se mobilizèt a començament dels ans 1970 per la defensa del territòri e per la volontat dels sieus ciutadans de poder “viure al país”. La causa foguèt la volontat del Ministèri de Defensa francés d’aquerir de terrens a Larzac, près de Milhau per bastir un camp de practicas de tir de l’armada. […]
Era pròpria existéncia des planetes en dehòra deth Sistèma Solar siguec qüestionada pes cercaires enquiara decada de 1990. Dempús deth descorbiment dera prumèra exoplaneta (o planeta situada en dehòra deth nòste sistèma planetari) era comunautat scientifica tornèc a valorar mès es planetes. Aué ja ne trapèren 5.000. Totun, era sua importància laguens der Univèrs contunhe […]
Ongan es estat descobèrt un lac enòrme de tipe sosglaciari en Antartida. Sas mesuras son estonantas; fa fins a 42 quilomètres de longor e fins a 370 km2 cairats. Lo nom balhat al lac es Agla de Nèu e es vengut un dels màgers lacs del continent glaçat. Lo lac, qu’es cobèrt d’un fin jaç de […]
La conquista de la Luna per l’umanitat es pròcha, plan pròcha. Après se conéisser que l’òme pòt crear d’oxigèn sonque amb d’aiga lunara e de tèrra lunara ara ven d’arribar la descobèrta tanben d’un autre prètzfach totalament estonant; las plantas pòdon créisser e viure plan sus lo sòl lunar. Se i aguèsse pas cap estudi […]
La serena (Merops apiaster) es un aucèl meropidat de l’òrdre dels coraciiformas, qu’òm pòt trapar aisidament en païses mediterranèus coma Occitània o Catalonha. Tanben pòt viure plan a l’Oèst d’Asia e lo nòrd african. D’abituda migra vèrs Africa del Sud mas tanben vèrs Índia. D’autres noms d’aquel polit aucèl son abelhòla, ceira vèrda, o manjamèu abelhièr. Per ansin, la […]
Era Via Lactèa s’espandís ath long d’apuprètz 100 000 annades-lum. Açò pòt semblar èster ua galaxia giganta mès non ei arren comparada damb miliards d’autes galaxies que i poirie auer en Univèrs. A mès, ei hèta d’esteles e de nebuloses, a mès de planetes. Açò poirie hèr dera Via Lactèa ua galaxia mès, sens cap […]
Entrevista damb Jusèp Loís Sans Socasau, president der IEA-AALO, autor der recent publicat Diccionari Aranés-Catalan e tanben deth Dicccionari Catalan-Aranés, qu’amasse enquia 70 000 paraules entà apréner e conéisher er aranés, lengua oficiau en tota Catalonha. Eth trabalh der Institut d’Estudis Aranesi pendent es darreres annades siguec sens arrèst. Eth resultat ei estonant, damb era […]
Temps de cambiament, temps de reneishement. Era Associacion culturau aranesa Es Paums, era associacion culturau de Vilamòs, ven d’informar que calie – coma mèrquen es sòns estatuts – auer un cambiament ena direccion. Aguest cambiament siguec hèt aguest madeish mes de mai entà hèr renéisher era activitat culturau dera Val d’Aran (e mès enlà encara). […]