Los cercaires de fisica quantica son ara estonats de veire que dins aquela sciéncia la sequéncia dels eveniments seguís pas l’òrdre temporal que totes coneissèm. Atal, l’ara e l’abans son destruches pr’amor que los eveniments pòdon seguir un òrdre inversat: A abans B mas tanben B abans A. La nòva sequéncia quantica dels eveniments, doncas, […]
Aquò es çò qu’arriba dempuèi China. Una còla de peontològs a podut determinar amb de bocins fossils d’esqueleta fa gaire encontrades doas espècias nòvas de terapòdes (dinosaures carnivòrs). Lors noms son totun, un pauc exotics: Xiyunykus pengi e Bannykus wulatensis, que visquèron en aquelas tèrras fa mai de 120 milions d’annadas. Los terapòdes apertenon a […]
En 1793 arribèron a Beijing los representatius del capitalisme britanic. Un oficial de la dinastia dels Manchos (la dinastia Ch’ing) diguèt ab perspicacitat : “Aquestes barbars pensan que del comèrci. An ges de pensadas nòblas.” Pendent lo sègle XVIIIen s’augmentava l’empèri britanic, exportant lo capitalisme a travèrs del mond. Ab l’Espanha en declin, l’enemic principal […]
La vila de Constantinòble tombèt en mans otomanas lo jorn 29 de mai de 1453, apuèi un sètge que durèt gaireben dos meses. La fin de l’Empèri Bizantin èra arribada. La victòria èra fòrça mai que simbolica pr’amor que los romans orientals èran pas un adversari pro fòrt per arrestar l’avança dels otomans. Pasmens, lo […]
Paucas figuras occitanistas son, encara uèi, objècte d’una polemica tan granda. Lo nom de Loís Alibèrt, autor de la Gramatica occitana segon los parlars lengadocians (1935) contunha d’èsser discutit. A nivèl filologic mas atanben, e mai encara, per causa de sa ideologia politica. Pasmens, creèt los fondaments de la norma classica de l’occitan, basa de […]
Se pensava que la momificacion de cadavres èra pas tant anciana en Egipte. Mas la confirmacion d’una momia preïstorica farà cambiar la compreneson d’aquel procés egipcian: d’efièch, ara una còla a demostrat que comencèt, almens, l’an 3700 abans lo Crist. E que seriá estada desvolopada dins una region, la Nauta Egipte, qu’aviá balhat fins ara cap […]
De còps son trobadas jos las aigas de la planeta de rèstas de naviris ancians e aquò es un fach estonant per la sciéncia arqueologica mondiala. Pas sovent es encontrat un vaissèl d’importància istorica e ara, apuèi 75 annadas es estat trobat un destructor de la Segonda Guèrra Mondiala. Foguèt enfonsat dins un episòdi fòrça […]
La comunautat scientifica a alertat totjorn sus l’impacte que pòt entraïnar la pujada de temperaturas als desparièrs ecosistèmas terrèstres. Qualqu’unes cercaires avián arribat afirmar que, amb lo cambi environamental, lo territòri de la majoritat dels arbres de la planeta cambiariá vèrs lo nòrd. Ara, un nòu estudi dobta d’aquò e soslinha que los arbres viatjant […]
Ongan es lo 475en anniversari de la mòrt de Nicolau Copernic, l’astronòm que revolucionèt la vision qu’aviá l’umanitat de l’Univèrs. D’efièch, aprèp Copernic los cercaires comencèron de dobtar que la Tèrra foguèsse lo centre de l’Univèrs. Maugrat que la Glèisa acceptèt pas sa òbra fins lo sègle XVIII, uèi lo jorn es acceptat per totes, […]
E mai que la religion ebrèa e los Evangèlis crestians enebissián lo culte als objèctes, pendent l’Edat Mejana se desvolopèt a Euròpa un mercat de reliquias crestianas ligadas a de faches o personatges biblics o hagiografics. La lista d’objèctes es considerablament variada e coriosa, e abasta dempuèi plumas de l’Esperit Sant, lach materna de la […]