Una nòva analisi de divèrsas plaquetas de pèira trapadas dins la vila occitana de Montastruc (Tarn e Garona) a confirmat que foguèron gravadas amb d’espleches de pèira mentre que los artistas èran près del fuòc, fa mai de 15 000 ans. Los cercaires an pogut establir lo moment que foguèron gravadas pr’amor que sonque lo fuòc podiá aver deteriorat aquelas pèiras òbras d’art.
Segon l’estudi fach ara, plusors plaquetas trobadas a Montastruc, dins la region qu’a pres lo nom d’Occitània, foguèron gravadas per de caçaires-culheires magdalenians qu’aurián viscut a l’endrech fa entre 23 000 e 14 000 ans. Las plaquetas, après una analisi en prigondor, permeton d’afirmar qu’èran estadas gravadas près del fuòc pr’amor de l’origina de lor deterioracion. Aquò vòl dire que los gravaires èran amassats près del fuòc -benlèu una polida nuèch d’estiu- quand las gravèron.
Las plaquetas son un tipe de pèiras amb de gravaduras que pòdon representar d’animals, d’umans, de formas antropomorficas o encara de motius geometrics abstraches. Ne foguèron trobadas fòrça del periòde del Paleolitic Superior, en Occitània, mas tanben en d’autres luòcs de la Mediterranèa. E uèi son consideradas coma de pichonèlas òbras d’art de nòstres ancessors mai luènhs.
Semblariá doncas que son plan tipicas d’aquela epòca e d’Occitània, pr’amor que ne foguèron trapadas fòrça aicí. En Euròpa de l’Èst e centrala son mai raras, e totalament inconegudas en Anglatèrra e luènh de la Mediterranèa. E ara un estudi fach per una còla de cercaires de l’Universitat de York, dirigida per Andy Needham, a analisat mai de 50 plaquetas de calç, trobadas dins la vila occitana de Montastruc. La resulta de l’estudi a precisat lo moment del jorn que foguèron gravadas e ont.
Los arqueològs an identificat la deterioracion pel fuòc de mai d’una d’aquelas plaquetas, çò que vòl dire que foguèron gravadas quand l’artista èra prèp del fuòc. Se se tenguèt aquò pendent la nuèch? Çò de mai probable, malgrat que siá pas al 100% segur. Puèi, amb l’ajuda de l’informatica, los cercaires recreèron las condicions visualas pròchas del fuòc per comprene cossí gravèron las plaquetas aqueles caçaires paleolitics fa mai de 15 000 ans.
Una deterioracion per la calor
“Fins ara se pensava que la deterioracion subida per aquelas plaquetas aviá per causa qualque accident o còp, çò ditz Needham. Pasmens, l’estudi prigond de las plaquetas a demostrat que la deterioracion aviá per causa lo fach que las pèiras èran situadas plan près del fuòc”.
“Encara uèi trabalham l’art prèp de la lutz. A aquela epòca lo fuòc deviá aver un efièch dramatic suls artistas a l’ora de gravar las plaquetas. E pr’amor d’aquò se pòt dire que faguèron d’art. D’art pendent la nuèch, près del fuòc, dins un environament de lutz e d’ombras. E cal remembrar que los animals gravats devián protegir los caçaires dels predators”.
Aital, segon los cercaires, crear d’art en aquelas condicions auriá provocat l’activacion de divèrsas parts del cervèl, benlèu pr’amor del jòc d’ombras e lutz qu’auriá entraïnat la responsa artistica del gravaire en gravant tal o tal autre animal. E qualques unas d’aquelas òbras d’art tanben pòdon èsser observadas sus la paret de qualques caunas. L’estudi foguèt publicat dins lo numeric PLoS ONE.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
