CRÉISSER PER SUBREVIURE
Los brontoterids, tanplan coneguts coma titanoterids, foguèron una familha escantida de mamifèrs erbivòrs que demorèron ara fa entre 56 e 34 milions d’ans. Ara los cercaires desobriguèron cossí e perqué evolucionèron fins a venir qualcuns dels mamifèrs terrèstres pus grands de la planeta ; caliá venir màger o s’escantir.
Un nòu estudi demostra ara qu’après l’extincion dels dinosaures, qualcunes mamifèrs comcencèron a créisser de mai en mai. Fins ara sonque i aviá d’ipotèsis per explicar aquel afar. Totun, una còla de cercaires decidiguèt d’analizar las mesuras de l’espècia pendent lo temps e n’aguèron d’estonantas conclusions.
Tot aquò comencèt fa aperaquí 66 milions d’ans, quora los dinosaures (totes) patiguèron l’extincion massiva. Pas sonque eles, car fins a un 75% de la vida a la planeta dessapareguèt e, a l’epòca, los mamifèrs que subrevisquèron èran plan pichons e pesavan sonque una mejana maximala de 10 Kg. Sonque 20 milions d’annadas puèi, ja i aviá d’erbivòrs gigantasses que pesavan mai d’una tòna e entre aqueles los brontoterids.
Foguèt una evolucion susprenenta e unica al mond natural, e ne caliá comprene la causa. Aital, Oscar Sanisidro e una còla de cercaires de l’Universitat d’Alcalá, a l’estat espanhòl, comencèron a analisar las donadas que i aviá fins al moment d’aquelas espècias preïstoricas. Los primièrs brontoterids sonque pesavan 18 Kg, mas n’i aguèt qualcunas espècias que cresquèron fins a pesar mai de 1.000 Kg. Pendent l’estudi de las caracteristicas evolutivas de divèrsas d’aquelas espècias los cercaires arribèron a trapar, fin finala, lo perqué.
Evolucion pr’amor de la concurréncia
L’estudi suggerís que i avián doas espècias de brontoterids (las pus pichonèlas ) que patiguèron un risc plan naut d’extincion pr’amor de l’environament, e aquò las menèt a evolucionar e venir màgers e màgers. Las grandas mesuras comencèron a ajudar aquelas espècias a subreviure plan e melhor, car redusiguèt la concurréncia d’autras espècias erbivòras al sieu ecosistèma.
“Foguèt una evolucion corporala que se debanèt pendent un procés d’especializacion animala, çò diguèt Sanisidro. E lo cambiament senhalava pas cap direccion. Sonque venguèt generala quand demorèt demostrat que las espècias màgers avián tanben una màger subrevivéncia. E pr’açò foguèron de mamifèrs que venguèron gigantasses, pr’amor de la nauta concurréncia ont demoravan ». L’estudi foguèt publicat al numeric Science.
De remembrar que los brontoterids foguèron de mamifèrs del grop dels nomentats perissodactils amb de banas amb forma de W. La siuena posicion al costat d’autras espècias es pas encara gaire compresa. L’espècia pus pichoma, Eotitops, aguèt pas de banas del còp que Dolichorlinus, que visquèt pendent l’Eocèn mièi, ja aguèt lo cran màger. Mas encara i aguèron d’espècias pus grandas, gigantassas.
Megacerops aguèt d’enòrmas banas sul cap e màgers encara en de mascles. Aquò fa pensar que foguèron usadas per luchar contra d’autres mascles. Las banas de las femèlas foguèron pus pichonas mas pas pro per poder pas defensar los pichonèls quand èran atacats per de predators.
A Asia visquèt l’espècia Embolotherium, amb un cran plan desvolopat. Usava los osses del nas per far de crits gigantasses e poder se comunicar plan luenh amb d’autres especimèns de la meteissa espècia. Pasmens, totas las espècias de brontoterids s’escantiguèron pendent la fin de l’Eocèn e aquò vòl dire, benlèu, qu’aquela evolucion, capitèt pas, pr’amor que l’especializacion corporala d’un animal, sovent, provòca tot çò de contràri çò es ajuda pas e causa la fin de l’espècia.
La Redaccion
