COSSÍ COMPRENE UNA LENGA
Assajar de comprene una lenga qu’es pas la lenga mairala es pas aisit. Totun, lo cervèl uman desvolòpa un procès mai que complèx per poder o far. Una nòva recerca lingüistica confirma l’abilitat umana per comprene una autra lenga: es quicòm melhor que quinsevolh computador de la planeta. E es fach pr’amor del contèxt.
Segon lo nòu estudi sonque los umans pòdon comprene d’una manièra tras que rapida una autra lenga pr’amor del contèxt, un fach que los ordinadors an pas e pr’aquò pòdon pas o far. Es un procès tras que complèx qu’includís de factors que l’informatica poirà jamai aver.
L’estudi, publicat al numeric Proceedings of the National Academy of Sciences per una còla de cercaires de l’Universitat de Cambridge desvolòpa cossí fasèm los umans per comprene d’autras lengas. E maugrat qu’encara cal far mai de recèrca un fach es clar: lo contèxt determina perqué comprene una paraula en una autra lenga e perqué podèm o far d’un biais tan rapid.
“Tot depend de la nòstra abilitat per situar la paraula dins lo contèxt, çò diguèt Lorraine Tyler, directora del Centre del Discors, Lenga e Cervèl de Cambridge. E aquò depend tostemps de las autras paraulas. Es un procès que se produsís sul pic e o fasèm fòrça melhor que cap ordinador de la Tèrra. O fasèm pr’amor del nòstre cervèl”.
Un procès totalament cerebral
Aital e segon aqueste estudi lo cervèl uman desvolòpa un procés qu’es pas jamai pogut èsser desvolopat en cap ordinador. E aquò se debana aital per un fach conegut pels cercaires de la lingüistica coma la composicion semantica, çò es quand lo cervèl dona de sens a una paraula per rapòrt a d’autras (lo contèxt) e finís per comprene çò que se ditz maugrat èsser en una autra lenga.
Quand disèm “l’òme mangèt la pòma” la paraula “mangèt” es interpretada coma quicòm relacionat amb de noiridura. E l’estudi fach amb de voluntaris demostrèt que la seguenta paraula es compresa pr’amor d’aquela relacion, çò es lo contèxt. Per ansin foguèt descobèrt lo mecanisme neuronal basic del lengatge parlat e l’abilitat umana de balhar de sens a de paraulas que d’autra manièra aurián pas cap de sens. E es un procès desvolopat solament durant milisegondas, quora la paraula es entenduda.
“L’abilitat del nòstre cervèl per comprene çò que ditz una autra persona, maugrat que parle una autra lenga es estonanta, çò confirmèt Tyler. E avèm pogut comprene cossí se desvolòpa lo procès de recebre d’informacion dins lo cervèl e apuèi li donèm de sens, e tot aquò fach d’un biais tras que rapid e tot pr’amor d’una causa que los ordinadors comprendràn jamai: lo contèxt”.
La Redaccion
