Home SCIÉNCIA

SCIÉNCIA

QUÀUQUEI PROBLEMAS CURIÓS

Christian Andreu
0
Aviéu coma idea, après la cronica “2025”, de parlar dau darrier nombre promier gigant trobat l’an passat, mai m’es revengut qu’avant la mieuna trepanacion dau mes de novembre aviéu apreparat questa cronica. La vaquí. I Dins un balèti se tròbon exactament 20 dròlles e chatas. Lo promier dròlle dança amé 5 chatas. Lo segond amé […]

ES CONFIRMADA LA PRODUCCION DE TRIPLETS DE BOSONS FÈBLES

Christian Andreu
0
Los fisicians del CERN an observada la produccion de triplets de bosons febles. E an anonciat la primièra observacion de produccion de VVZ — una combinason rara de tres bosons vectorials massísses. Coma portaires de fòrça febla, los bosons W e Z son centrals en lo nomenat Modèl Estandard de fisica de particulas. De mesuras […]

ERA FÒRÇA LAGUENS D’UN PROTON

Christian Andreu
0
Es scientifics an descorbit qu’es fòrces laguens d’un proton pòden arribar a ua pression semblabla ara de dètz elefants en un airau mès petit qu’un nuclèu atomic. Eth descorbiment arribèc dempús de har ua mapa des fòrces que i a laguens un proton peth prumèr còp. E siguec descorbit que i a interaccions sosatomiques qu’expliquen […]

QU’EI OBSERVADA ERA DANÇA D’ELECTRÒNS SUS UA MOLLECULA

Christian Andreu
0
Fisicians deth Laboratòri Nacionau d’Accelerators SLAC dera Universitat d’Hamborg, en Alemanha, an observat era dança sincronizada d’electròns sus ua mollecula de Buckminsterfullerene. Segontes es cercaires, es electròns an dançat excitadi pera impulsion de lutz ultrarapida, e barauen ath còp ath torn d’ua mollecula de Buckminsterfullerene. Aguesta dança qu’ei coneishuda en món dera sciéncia coma ua […]

BONA ANNADA 2025 … MATEMATICA

Christian Andreu
0
Fa pas mau de temps qu’ai pas tengut ma cronica matematica. Fau vos dire qu’ai agut una operacion neuro-cirurgicala à l’espitau de la Timòna à Marselha, puei que siéu estat en reeducacien au centre Pierre Chevalier (MGEN) à Ièras. Retorn à l’ostau lo 18 de decembre 2024, à Pinhans (es notat ansin dins de vièlhs […]

EI DESCORBIDA UNA NAUA CLASSA DE PARTICULAS QUANTICAS

Christian Andreu
0
Eth descorbiment d’ua naua classa de particules quantiques poirie menar era mecanica quantica a un nau nivèu. Er estudi ajudarà a explorar mès fenomèns quantics e a d’implicacions entà un avanç mès prigond ena tecnologia e informatica actuaus. Segontes es cercaires, es naues particules observades se diden excitons, e ara sua conducta unica obrirà naus […]

LO CÀNCER PÒT  ESPELIR SENS MUDACIONS GENETICAS

Christian Andreu
0
De cercaires franceses an demostrat, pel primièr còp de l’istòria de la medecina modèrna, que lo càncer pòt espelir sens cap de mudacion de l’ADN. La descobèrta fa dobtar ara de l’influéncia de l’environament sus la nòstra santat e sus l’aparicion de malautiás coma lo càncer. La medecina modèrna a descobèrt, aquestes darrièrs 50 ans, […]

ETH CERN MESURA ERA MASSA DETH BOSON W

Christian Andreu
0
Entà estudiar ben es efectes des bucles quantics des particules virtuaus, era fisica vò ara analisar ben era massa des bosons Z e W. Era dusau particula non siguec encara ben mesurada. Mès eth CERN usèc ua naua tecnica entà poder he’c ben. Atau, e tostemps laguens eth modèl estandard, era massa deth boson W […]

OXIGÈN AL FONS MARIN

Christian Andreu
0
S’ei debanada ua descobèrta plan importanta restacada dab l’oxigèn produït au fonz deus oceans. Entà començar, la majoritat de nosautes que diram que i a mei oxigèn près de la superficia de la mar, mes que n’i a de mensh en mensh segon arrivam au fonz de l’ocean, on quasi n’i a pas. Totun, los […]

ASSASSINS DE CANS

Christian Andreu
0