Home General “ A L’EPÒCA D’ENRIC II LA LENGA OCCITANA ÈRA PARLADA A LONDRES”
“ A L’EPÒCA D’ENRIC II LA LENGA OCCITANA ÈRA PARLADA A LONDRES”

“ A L’EPÒCA D’ENRIC II LA LENGA OCCITANA ÈRA PARLADA A LONDRES”

0

Anthony Walker (1960) es un anglés afogat de la lenga occitana. Ja pichon comprenguèt plan l’esperit medieval e l’amor cavaleresc de l’epòca (l’amor qu’es jamai realizat). Membre del Partit Socialista de la Gran Bretanha se declara influït per Marx, Engels, Oscar Wilde, Percy Shelley e William Morris. Amb estudis de l’Universitat de Canturbury e Friborg aprenguèt l’occitan de forma autodidacta e ara revira Tristan e Isolda a l’occitan ancian. Sapiéncia n’a volgut conéisser mai sus aquesta passion per la lenga d’òc.

L’edat medievala foguèt un periòde mai important que çò que se ditz …

Ièu meteis disputi lo terme d’edat medievala car aquò vou dire que i a una epòca menor entre doas autras epòcas civilizadas. Aquò es de negar un periòde istoric que vesi coma un atge d’aur, plan de richessas e d’una moralitat fòrca superiora a aquela de nostres jorns, sosmesa a la borgesia (classe comerciala mespressada pus que tot dins l’atge cavaleresc).

Anthony walker, passionat de la lenga d’òc.

E la lenga occitana tanben foguèt força importanta…

La lenga occitana èra força importanta en tot Euròpa pendent l’atge d’aur qu’èra l’Edat Mejana. Cresi que Dante, aviá l’intencion, primièr, de compausar sa Divina Commedia en occitan. En Anglatèrra i aviá la richessa, la bontat, aportada mercès al maridatge de n’Elionòr d’aquitània e Enric II Plantagenet, ont vesem los trobadors a Londres e la lenga d’Òc èra parlada dins la capitala, ansin que la poesia de Na Maria de França, filha d’aqueles, mas aquesta en anglo-normand. En aquest maridatge aviá lo legat que vesem mai tard amb los reis d’Anglatèrra al costat dels tolosans contra lo rei de França en 1209 e aprep… òc-ben, las racinas de l’amor trobadoresc èran nascudas dins aquela epòca, e se mesclavan a travèrs los sègles aprep. Es un maridatge entre Occitània e totes los autres, e Anglatèrra tanben.

Cossí a influenciat la civilizacion occitana Anglatèrra ?

Quant a l’influéncia en Anglatèrra de la civilizacion occitana, cresi qu’es lo gai saber qu’es darrièr d’una granda partida de çò que sonem encuei lo Romantic o l’amor clasic. Mesme al cinema ! Un eritatge tanben qu’es darrièr la literatura romantica dels sègles XVIII e XIX. A l’epòca dels Plantagenet aquela èra imitada a la noblesa. Los serfs angleses estent gaire participants. Mai las racinas culturalas èran ailà, per norrir l’avenidor. Cal pas oblidar, totun, que los serfs, parlaven pas ni la lenga romana dels occitans ni lo romanz dels normands, mai une lenga anglo-saxona, considerada coma un patés sauvatge per lors mestres. Om deu pas pensar an aquela epòca dels angleses en termes de nacion. La classe renhanta èra angevina e normanda. Sa lenga èra l’occitan e tanben lo francès.

La dinastia dels Plantagenet foguèt qui balhèt alavetz l’occitan a Anglatèrra ?

Los Plantagenet èran pas angleses. Voli èsser obstinat sus aquò: cal pas parlar encara de nacion-estat a l’edat mejana. Mesme mai tard, pendent la guèrra dels cent ans, se pòt pas encara parlar de nacions, mai solament de principes. Los exportadors de la civilizacion occitana foguèron los trobadors occitans e catalans e, jos lor influéncia, los trobadors franceses. E aquò sens oblidar los alemands, italians e d’autres que partejavan tanben lo gai saber a lor manièra.

L’istòria academica que s’ensenha uèi es estada tergiversada ?

E òc ! L’istòria academica es plena de fachs que s’ensenhan pas e sabi pas dire perqué. Vos o podetz imaginar… Cal recercar fòrça per o poder descobrir: los romans prenien los testicles de l’autre quand signavan tractats, e Roma foguèt mai saquejada. Los cavalièrs medievals se fasián un poton a la boca quand se trobavan, e plorar èra considerat un fach noble per un òme de l’epòca medievala Los angleses inventèron l’scalping e los nazis foguèron los que balhèron melhors leis per la proteccion animala de totes los tempses… mas n’i a plan mai encara.

Avetz escrich una pichona Istòria de l’Umanitat. Païses coma Occitània o Catalonha tanben n’an un luòc ?

Absoludament ! Son los païses occitans e catalans entre los mai importants dins l’istòria. Lo país d’òc èra lo jardin de l’Euròpa – coma ja Marx a dich dins un essai sus la Leteratura). Mon istòria es de l’umanitat entiera, es una brocadura d’introduccion per aqueles qu’an gaire de sapiéncia e an gaire legit un libre pendent lors vidas. Mesme donat aquò, ai consacrat un paragraf a la civilizacion del país d’Òc: la Proensa (pas la region dels nòstres jorns mai lo nom del país entièr a l’epòca – èra al còr de la civilizacion europèa !

Reviratz ìstòrias de mites celtas e arturians a l’occitan ancian …

Totes los abitants d’Euròpa venon dels celtes, mesme los romans èran celtas. Alavetz, los mites, las legendas an circulat pertot e lors racinas venon mesme de l’epòca abans de l’aparicion de la lenga occitana, francesa, catalana, castelhana… Lo corpus a sas racinas dins las mitologia orala dels celtas que ne parlava ja Gaidhlig, Breton e d’autres….

La vòstra passion per la lenga occitana vos a menat a….

Pagina e illustracions d’Anthony Walker.

Conéisser Riquier, Marcabrun, Bertran de Born e Bernat de Ventadorn, entre d’autres. Sabi los fachs de la crosada albigesa e aimi compausar de contes, poesia e articles en occitan. Tanben a revirar tèxtes a l’occitan ancian per d’amics. Maugrat aquò, la lectura de l’occitan es pas encara facila per ièu. Podi legir los libres pels mainatges en lengadocian e proensal, mai lo gascon encara es incomprenable per ièu e es daumatge pr’amor qu’ai una copia de Pèir l’ors que poirai jamai legir !

Perqué aquestas reviradas a l’occitan ancian ?

Escriure en lenga d’òc m’agrada plan. La reviradas son jamai finidas. Totjorn i trabalhi, sus aquò pr’amor que pren un longtemps. Son de reviradas de mites celtas en òc ancian. Las illustracions que i a a las reviradas tanben son mieunas.

Cossí parlatz plan l’occitan ?

Illustracion d’Anthony Walker.

Siau absolutament autodidacta, en occitan e tanben en francès. Despuèi 1982 ai agut una amiga en Proensa. Ela m’a introduch a l’existéncia de la lenga, mesme qu’ela parla ges l’occitan. Mas gostes literàrias e istoricas despuèi mon adolescència èran fizadas per l’Edat Mejana e tanben l’epòca de la Revolucion. En 2001, alavetz , ai començat l’estudi de la lenga, primièr en mistralenc, mai abans trop long, en grafia clàssica. Mai tard, l’ai estudiat tanben jos la forma medievala – l’ancian francès tanben m’agrada plan -.

Que ne demora uèi lo jorn en Anglatèrra d’aquela influéncia occitana ?

Es daumatge que la mager part dels angleses d’encuei resta inhoranta mesme dels termes occitan o proensal. Mesme un professor aquí de francès m’a demandat: l’occitan, qu’es aquò ? benlèu pr’aquò la majer part dels academiscs angleses d’uèi m’agrada ges !

Una entrevista per Sapiéncia de Christian Andreu*

*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.

.