UNA DIMENSION DESCONEGUDA
Los darrièrs estudis sus la matèria escura confirman qu’es amagada dins una autra – e nòva- dimension, desconeguda fins ara per l’umanitat, mas qu’es dins tot l’Univèrs. Aquesta dimension de l’espaci-temps sonque agís amb la rèsta de matèria que coneissèm los umans e que tanben es pertot l’Univèrs mas sonque dins de pichonas galàxias. Aquesta nòva teoria scientifica, se foguèsse confirmada, seriá una de las pus revolucionàrias dins lo mond de la sciéncia pendent los darrièrs 30 ans.
Aquel foguèt lo temps que los cercaires demorèron a l’ora d’assajar de descobrir la matèria escura amb de telescòpis astronomics, o d’experiments dins de laboratòris sens capitar. La matèria escura jamai foguèt trobada, benlèu pr’amor, e aquò es çò que dison mantuns cercaires dempuèi fa gaire, qu’es dins una autra dimension a l’Univèrs. Una dimension desconeguda.
Tot l’espaci es fach de matèria escura. Fins al 80% de tota la matèria que i a dins l’Univèrs poiriá èsser de matèria escura. Pasmens òm pòt pas la trapar a travèrs de la radiacion electromagnetica. Sonque pòt òm imaginar qu’es ailà pr’amor del sieu efièch gravitacional sus cèrtas estelas o galàxias. Çò que descobriguèron los cercaires es que la distorsion de la lutz de las estelas a coma causa mai matèria escura.
Una nòva dimension
Segon lo recent estudi fach per una còla de cercaires de l’Universitat de Califòrnia a Riverside, e publicat al numeric Journal of High Energy, la matèria escura seriá amagada dins una autra e nòva dimension de l’espaci-temps. Que l’òme pòt pas trapar pr’amor de la nòstra tecnologia.
Dins la matèria escura i auriá una fòrça tanben escura que pòt èsser descricha d’un biais matematic mas sonque a travèrs de la preséncia d’una autra e nòva dimension a l’Univèrs. Pr’amor que i a mai de matèria escura sonque en luenhanas e pichonas galàxias e la matèria escura, que n’i a ailà mai concentracion, provoca de cambiaments sus lor movement.
Un autre estudi confirmèt tanplan qu’aquò se debana aital pr’amor que i a una autra dimension, a mai de las tres dimensions conegudas per l’umanitat e que provocan de cambiaments màgers dins la gravitat d’aquelas galàxias. E segon un autre estudi publicat al numeric Nature, i aguèt fa pas gaire d’espepissaments astronomics que balhavan la primièra pròva scientifica potenciala de la preséncia d’una dimension nòva e desconeguda.
Totun, encara cal confirmar la siá preséncia d’un biais definitiu, a mai de las siás proprietats particularas e cossí es restacada amb l’autra matèria. De remembrar que qualqu’unes cercaires considèran que, dins l’Univèrs i poiriá aver fins a 11 dimensions espacialas e l’umanitat sonque ne coneis scientificament tres.
La Redaccion
