QU’EI DESCORBIDA UA NAUA ESPÈCIA DE TITANOSAURE EUROPÈU

Siguec identificat e classat, peth prumèr còp, un nau genre e espècia de titanosaure que viuec en Hateg, en Transilvania, ua region de Romania. Eth sauropòde viuec en ua isla europèa deth cretacèu hè apuprètz 70 milions d’annades. Eth sòn nom qu’ei Uriash kadici.

Era naua espècia viuec ena isla d’Hateg, ua grana isla sostropicala que i auie en ocean de Tetis pendent eth Cretacèu. Segontes es cercaires, aperten ath grop de titanosaures nomentat lithostropia, on i an fòrça espècies de titanosaures armadi.

“Es sauropòdes titanosaurids includissen es animaus mès grani que jamès viueren ena Tèrra, e bères ues espècies pesauen enquia 60 tònes. Çò didec Verónica Díez Díaz, paleontològa deth Museum für Naturkunde de Leibnitz, en Alemanha. Pendent eth Cretacèu mès ancian, es titanosaures ja auien arribat a totes es parts deth mon, pr’amor que ja auem trapat rèstes sues en tota era planeta ».

“Totun, e maugrat aqueri descorbiments, era evolucion deth grop des titanosaures non ei encara guaire clara. Cau encara hèr fòrça mès analisis filogenetiques entà poder conéisher milhor es titanosaures europèus. Açò ei atau pr’amor qu’es espècies que viueren en Gondawana son estades plan milhor estudiades,mès es espècies que viueren en Laurasia non sigueren guaire estudiades e encara mens es europèes ».

Mès açò començarie a canviar ara damb naues classifiacions d’espècies e especimèns e tanben damb eth descorbiment parciau de cèrtes esqueletes de dinosaures ena region. E ara eth Cretacèu europèu comence a ensenhar ua istòria evolutiua plan rica e damb mès e mès analisis filogenetiques que descobrissen mès e mès regions biogeografiques.

Ua grana massa

Uriash kadici siguec trapat en Hațeg, en Romania. Se cre qu’auie ua massa d’entre 5 e 8 tònes de pés e un cors damb ua longada mejana d’apuprètz 12 mètres. Segontes es paleontològs Uriash kadici qu’ei era espècia mès grana de toti es titanosaurids trapadi en aquera region e solament serie mès gran Abditosaurus, que pesaue 14 tònes e auie ua longada d’apuprètz 17,5 mètres.

Segontes es cercaires, era preséncia d’aguest titanosaure en aquera region a de besonh ua explicacion pr’amor que qu’era fauna dera region ei fòrça diferenta.  Uriash kadici viuec amassa ena isla damb d’auti titanosaures coma Magyarosaurus dacus, Paludititan nalatzensis e Petrustitan hungaricus.

Entàs cercaires, es rèstes fossiles tanben evidencien ua diuersitat plan nauta d’espècies ena region. “Segontes es analisis filogenetics es titanosaures transilvanians son plan restacadi damb cèrtes esècies de Gondwana coma Magyarosaurus, dera familha des Saltasauridae; Paludititan, restacat damb Lognkosauria, ath costat deth titanosaure trapat en estat espanhòu Lohuecotitan; o encara Petrustitan,  mès restacat a cèrtes espècies d’e titanosaures d’America meridionau. E tanben a caracteristqiues fòrça singulares se parlam d’un titanosaure de Gondawana, çò dideren es cercaires ».

Aguestes analisis donques, refortilhen era ipotèsi que ditz qu’es titanosaures europèus deth Cretacèu sigueren membres de cèrts linhatges de Gondawna qu’envasigueren aqueth airau pendent era epòca dera edat de Barremian-Albian. “Magyarosaurus dacus ère estat identificat coma un sauropòde nan pr’amor que viuie en ua isla e se pensaue qu’es mesures der espaci provocauen animaus mès petiti, çò aponderen es paleontològs ».

Paludititan e Petrustitan tanben sigueren sauropòdes petiti, mès Uriash ei fòrça mès pesat e tanben mès gran, e donques qu’ei ua des espècies mès granes jamès trapades en Cretacèu europèu. Segontes es scientifics, açò solament pòt voler díder qu’es animaus grani demorèren excludidi dera reduccion de mesures dilhèu pr’amor dera competicion damb d’autes espècies de titanosaures mès petiti o pr’amor qu’eth procés de víer mès petit passèc fòrça abans.

Totun, d’auti estudis anteriors non restaquen era reduccion des mesures der cors enes titanosaures damb es isles en Cratacèu transilvanian.  Eth descorbiment d’Uriash kadici siguec publicat ena revista paleontologica internacionau online Journal of Systematic Palaeontology.

Era Redaccion