Lo nòu tractat internacional de la mar poiriá èsser un avenç grand a l’ora de suenhar la flora e fauna marinas. Lo tractat a coma tòca protegir la mar de la pèsca intensiva. Pasmens, encara demòran las desparièras legislacions nacionalas e signar cada estat la ratificacion del meteis e l’inclure encara a la legislacion de cada estat. E, mai important encara, cal far del tractat una arma de defensa de la santat de la mar contra totes aqueles que i son pas d’acòrdi.
Segon Greenpeace « lo tractat es una granda victòria a l’ora de protegir los oceans, e demòstra que lo multilateralisme tanben a un luòc en un mond mai en mai devessit ». A mai de Greenpeace d’autres organismes conservacionistas internacionals an balhat una opinion positiva sus lo tractat. Pr’amor qu’abans de la signatura del meteis, lo 4 de març passat, a Nacions Unidas, i aviá pas cap tractat internacional per legislar sus la mar internacionala.
Aital, e dempús d’un sens fin de negociaciacions, poguèt èsser signat un nòu tractat internacional sus la mar per protegir la diversitat biologica marina. Fasiá d’annadas que los diferents estats que i a en l’ONU lo discutissián. E pendent d’annadas i aguèt pas cap acòrd. Sonque pr’açò benlèu se pòt dire que lo tractat ja es positiu. Pr’amor qu’abans i aviá pas res.
L’acòrd general parla sus cossí partatjar las ressòrças marinas e cossí agir en cada region. Tanben foguèt inclusa la creacion d’airals marins protegits ont se poirà pas pescar jamai e d’estudis per comprene melhor cossí agís l’èsser uman per rapòrt a la mar. N’i a pro amb tot aquò ?
30% d’airals marins protegits
Segon l’organisme High Seas Alliance (Aliança de Nauta Mar) « la mar internacionala es l’abitat mai grand que i a sus la planeta uèi e encara i demòran de milions d’espècias animalas e vegetalas. Uèi sonque es protegit un 1% d’aqueles airals e lo nòu tractat dubrís la pòrta a la creacion de regions marinas protegidas fins arribar al 30% de tota la mar protegida ».
« Lo consens que i aviá fins ara èra plan limitat, çò apondèron dempuèi High Seas Alliance. E lo nòu tractat finís amb aquel consens. Ara cal crear d’organismes regionals per protegir cada region marina segon los estats pròches. E cal pas dublidar que la tòca finala es protegir lo 30% dels oceans de la Tèrra ».
D’un autre costat, lo tractat pòt ajudar a crear d’estudis environamentals sus la santat marina, e aquò, segon l’organisme Oceancare, es plan important, pr’amor qu’òm poirà agir lèu lèu se l’activitat umana provòca de dangièrs a la vida marina. Un exemple ne poiriá èsser la pollucion acustica.
Arribar a la signatura del tractat foguèt un camin malaisit. I aviá brica d’acòrd sus lo capítol de l’argent. Qui deviá pagar tot çò que cal per Protegir plan los oceans ? Lo tractat, fin finala, ditz cossí far e tanben cossí partatjar las ressòrças marinas, un dels principals problèmas entre estats rics e estats paubres.
Pr’amor que protegir los oceans ara tanben vòl dire protegir los umans que i a prèp d’aqueles. Segon mai d’una ONG lo sistèma de gestion actuala es plan injust, car permet a un reduch grop de nacions explotar las ressòrças marinas sens partatjar l’argent ganhat amb las comunautats vesinas costièras. E aquò poiriá cambiar e plan amb lo nòu tractat marin. Pr’açò los païses paubres signèron.
Dempuèi Greenpeace tanben volguèron avisar que cal mai far per protegir plan los oceans e la sieuna biodiversitat. D’activitats plan negativas encara duraràn coma l’activitat minièra, e la majoritat d’ONG environamentalas vòlon ara limitar tanben aquel tipe d’activitats. Un enebiment sus l’activitat minièra en nauta mar es de besonh e cal o apóndre pendent lo futur al tractat actual.
Mas lo tractat a de besonh èsser estudiat per de tecnicians que diràn cossí se pòt agir e puèi cal tornar a s’amassar totes los estats de la planeta per lo signar de biais definitiu. E puèi encara cada estat lo signarà (o pas).
D’ara enlà alavetz, cal la signatura dels 60 estats que i foguèron d’acòrd, e crear los grands airals protegits. Lo tractat serà pas legal se aumens 60 estats lo signan pas e cal o far lèu lèu, segon la majoritat de conservacionistas, se òm vòl sauvar la mar abans de la fin de la biodiversitat actuala.
Car protegir lo 30% dels oceans d’aicí a l’an 2030 es una tòca que segon plusors scientifics es necessàri per luchar puèi contra lo cambiament climatic, de temperaturas pus nautas, e l’acidificacion de l’aiga. Lo Tractat de Montego bay, signat en 1982 foguèt legal sonque dempuèi 1994 e ara segon plusors expèrts òm pòt pas esperar tant.
L’Union Europèa confirmèt que signarà lo tractat lèu lèu e balharà mai de 40 milions d’euros a d’autres païses per lo signar lèu. Tot per començar una nòva edat mondiala ont la cooperacion e lo multilateralisme poirián ajudar a protegir la biodiversitat marina.
La tòca es plan rasonabla e poiriá ajudar a sauvar la biodiversitat dels oceans se òm trabalha ara lèu. Mas lo temps ajuda pas gaire e cal veire tanben cossí desvolopan los estats lo tractat, pr’amor qu’uèi ajudan mai las entrepresas que l’environament. La resulta finala arribarà sonque après qualcunas annadas. Totun, se lo tractat de 2023 es lo començament de la lucha reala contra lo cambiament climatic, malgrat que lo camin es plan malaisit, poiriá èsser un bon començament.
La Redaccion
