LO PREDATOR MAI ANCIAN AMB DE DENTS DE SABLE
Foguèt trobat lo predator fossil mai ancian conegut amb de ‘dents de sabre’. L’animal es plan semblable a un can e foguèt un dels cosins pròches mai ancians dels mamifèrs modèrnes. Es un predator que visquèt ara fa 270 milions d’ans, plan abans de l’edat dels dinosaures e foguèt ancessor luenh dels mamifèrs.
Los primièrs mamifèrs vertadièrs evolucionèron fa aperaquí 200 milions d’annadas, pendent la primièra epòca dels dinosaures. Mas los mamifèrs atanben foguèron los darrièrs membres subrevivents de los terapsides. Fòrça terapsides èran pas semblables als mamifèrs, mas atanben avián de traches qu’uèi an tanplan los mamifèrs ; un trauc sul costat del carn e d’estructuras sus la maissa que balhariá l’aurelha mejana.
Ara un nòu estudi publicat al numeric Nature Communications, confirmèt la descobèrta d’un terapside fossil qu’es lo mai ancian de son genre, e benlèu lo mai ancian terapside jamai descobèrt: un predator de dents de sabre amb las mesuras d’un can.
Un nòva espècia encara sens nòm
Lo nòu fossil, qu’a pas encara un nòm d’espècia, es un membre de los gorgonopsians. “Los gorgonopsians son mai ligats als mamifèrs que a cap autre animal vivent que siá,” çò ditz Ken Angielczyk, paleomamalòg del Field Museum e autor de l’estudi. “Uèi los gorgonopsians an pas de descendents modèrnes, mas son plan ligats a d’espècias qu’èran los nòstres ancessors dirèctes.”
Fins ara, los gorgonopsians mai ancians coneguts visquèron fa aperaquí 265 milions d’annadas. Pasmens, lo fossil nòu es de fa 270-280 milions d’annadas. “Es mai probablament lo gorgonopsian mai ancian de la planeta”, çò ditz Josep Fortuny, de l’Institut Català de Paleontologia Miquel Crusafont (ICP).
Los fossils foguèron trobats en Malhòrca. A l’epòca de los gorgonopsians, Malhòrca fasiá partida del supercontinent de Pangèa. “Lo grand nombre de rèstas d’òsses es estonant. Avèm trobat tot, dempuèi de fragments de cran, de vertèbras, e de costèlas fins a un fèmur fòrça plan conservat. D’efièch, quand comencèt l’escavacion, pensèrem pas jamai que trobariam tantas rèstas en Malhòrca”, çò expliquè Rafel Matamales, del Museu Balear de Sciéncias.
Aqueles òsses ajudèron los cercaires a rebastir çò que semblava l’animal e un pauc sa vida. “Se vesiás aquel animal caminar per carrièra, semblariá un pauc un can de mesuras mejanas, benlèu de la talha d’un husky, çò diguèt Angielczyk. Aviá pas de pel, e auriá pas agut d’aurelhas de can, mas es lo mai ancian que los estudioses d’animals ancians an jamai trobat amb de dents caninas longas e coma una lama.” Aquelas dents de sabre suggerísson que lo gorgonopsian èra un predator òrre a l’epòca.
La Redaccion
