LO DRAGON MALHORQUIN
Tramuntanasaure, es lo nòm d’una nòva espècia de reptil escantilhada de l’illa de Malhòrca que visquèt fa aperaquí 270 milions d’ans, descobèrta e classificada per l’Institut Català de Paleontologia Miquel Crusafont (ICP) e lo Musèu Balear de Scièncias Naturalas (MUCBO). L’espècia foguèt descricha coma Tramuntanasaurus tiai segon l’esqueleta fossila plan ben conservada en de ròcas malhorquinas d’aquela epòca.
La recerca foguèt publicada al numeric Papers in Palaeontology. Segon semblariá Tramantanasaure foguèt un reptil de tipe captorrinid moradisaurin, un grop reptilian erbivòr que demorèt sonque pendent lo Permian, aquò es entre ara fa 299 e 251 milions d’ans. Uèi an pas cap descendent. Dins aquel nòu grop fossil doncas Tramuntanasaurus foguèt una espècia mejana, d’aperaquí 50 cm de longor. Malgrat aquò, tanben i aguèron d’autras espècias d’aquela familha de reptils qu’arribèron als 2 mètres de longor.
Los tetrapòdes pus celèbres del Permian
Los captorrinides moradisaurins foguèron de tetrapòdes erbivòrs plan celèbres al Permian. Pasmens, sonque es conegut un pauc d’eles a travèrs de divèrses crans recuperats en mai d’un luòc. Demorèron en de regions, mai que mai, tropicalas, pr’amor que podián suportar de condicions climaticas e environamentalas pus secas.
A mai d’aquò, las rèstas fossilas trapadas al vilatge malhorquin de Banyalbufar (Serra de Tramuntana, Malhòrca) son plan bonas segon los paleontològs. “L’esqueleta èra gaireben entièra, e plusors oses en posicion anatomica, un prètzfach qu’es brica comun, çò diguèt Rafel Matamales, del Museu Balear de Sciéncias Naturalas (MUCBO). Lo tramuntanasaure aguèt plusors linhas de dents en ambedoas maissèras. Aquò ajudava plan l’animal a nhacar la vegetacion ».
Val pas dire que lo nòm remembra las montanhas de Tramuntana malhorquinas. Lo segon nòm vòl èsser un aumenatge a Sebastià (Tià) Matamalas, paire del paleontològ que descobriguèt l’esqueleta, Rafael Matamalas. Foguèt Tià lo paleontològ qu’espepissèt qualquna causa estranha en una ròca del luòc, segon lo sieu filh.
Pendent lo Permian, fa 270 milions d’ans, Malhòrca èra pas cap illa e demorava amassa amb lo supercontinent Pangèa, mai que mai al costat oriental, prèp de la mar e dins una region tropicala.
“Lo clima èra plan desparièr al d’uèi lo jorn, çò diguèt Josep Fortuny, de l’ICP . Los tramuntanasaures demoravan en de climas tropicals, amb de sasons secas e d’autras pus umidas. Las ròcas del Permian malhorquin aital o confirman ».
A mai, lo luòc aperten a un paisatge amb fòrça rius e flumes e de paluns. Lo tramuntanasaure foguèt trapat en çò que deuriá èsser un pichonèl lac ont totes los animals i anavan per beure. Aquò seriá l’explica d’un luòc ont foguèron trapadas fòrça esqueletas. Lo prètzfach foguèt confirmat per Eudald Mujal, del Musèu d’Istòria Naturala d’Stuttgart e que tanben foguèt amb la còla de paleontològs que descobriguèt lo tramuntanasaure.
Al luòc tanben foguèron trobadas plusors pesadas fossilas que poirián apertener a de captorrinids moradisaurins. “Lo pè esquerre foguèt trapat gaireben entièr e avèm pogut confirmar que las pesadas pus pichonas apertenon a un tramuntanasaure, çò apondèron los cercaires ».
