L’espèr que la creissença del nivèl de dioxid de carbòni en la Tèrra seriá chuclat per las plantas e que, a mai, seriá bon per elas e la planeta, poiriá èsser pas vertadièr. Un estudi fach pendent mai de 20 ans demostrèt que la creissença de las plantas s’arrèsta als 12 ans amb mai CO2 e que solament beneficia …l’èrba.
L’estudi es estat fach amb mai de 88 grops desparièrs de plantas e d’èrba. La creissença de las plantas comencèt lèu en tot recebre mai CO2 mas après 12 annadas la creissença s’arrestèt. E solament contunhèt de créisser l’èrba. Es çò que demòstra l’estudi, ara publicat al numeric Science. Se se pòt confirmar aquesta ipotèsi, la creissença de la majoritat de plantas de la planeta demorariá en dangièr maugrat la creissença dels nivèls de dioxid de carbòni en tota la Tèrra. Aquò perque après d’annadas amb mai CO2 nonmàs beneficiariá… l’èrba.
Una ipotèsi que cal confirmar
“Cal una major seguretat sus cossí los ecosistèmas reaccionan amb la creissença del CO2 en lo futur – çò diguèt l’ecològ Peter Reich, de l’Universitat de Minnesota en Saint Paul -. Uèi las plantas chuclan fins una tresena part del dioxid de carbòni que los umans provòcan. Mas açò poiriá èsser una inquietud dins lo futur mai pròche”.
Aquò es atal pr’amor que las plantas an desparièrs biais de far la fotosintèsi. 97% d’aquelas e tanplan los arbres utilizan un metòde apelat CO3. Las autras emplegan lo metòde C4. E l’èrba es dins aqueste grop. Las qu’utilizan lo metòde C3 creisson mai lèu en tot chuclar mai CO2 de l’atmosfèra. Mai lèu que non las plantas qu’an lo metòde C4. Aquò seriá vertat solament pendent los primièrs 12 ans. Puèi la creissença càmbia de grop. E solament creis l’èrba.
Segon los cercaires qu’an fach l’estudi las plantas e l’èrba amb lo metòde de fotosintèsi nomentat C4, emplegan lo dioxid de carbòni melhor e non an pas tanta fam per aquel. Pendent las primièras annadas gaireben chuclan pas de CO2.
L’estudi demostrèt que, en tot donar mai de CO2 (50% pus qu’en condicions normalas e atanben 200% mai qu’en epòcas preindustrialas) las plantas creisson mai – fins 20% mai-. Mas après aquel temps las plantas cresquèron solament 2% mai e l’èrba cresquèt 24% mai.
“Foguèri pas estonat per la resulta de l’estudi – çò diguèt l’ecològ Rich Norby, del Laboratòri Nacional Oak Ridge de Tennessee-. La fertilitat del sòl tanplan afècta cossí las plantas chuclan dioxid de carbòni pendent d’annadas. Pasmens amb mens de nitrogèn las plantas chuclan mai CO2 per créisser. L’èrba a de besonh mens nitrogèn e pr’aquò chucla mens CO2 al principi.
Reich afirmèt qu’entre 30-40% de tota la Tèrra es cobèrta per d’èrba. E que cal poder conéisser cossí chuclan lo dioxid de carbòni las plantas. Se l’estudi pòt èsser general l’èrba chucla pus CO2 que las plantas e calriá donar mens nitrogèn a las colhitas. Segon aquel cercaire doncas, nonmàs atal se poiriá saber cossí pòt ajudar l’èrba – e pas las plantas – l’umanitat. “Sèm pas tan segurs, ara que las plantas salvaràn los ecosistèmas de la planeta – çò diguèt preocupat”.
La Redaccion
