De cercaires franceses an demostrat, pel primièr còp de l’istòria de la medecina modèrna, que lo càncer pòt espelir sens cap de mudacion de l’ADN. La descobèrta fa dobtar ara de l’influéncia de l’environament sus la nòstra santat e sus l’aparicion de malautiás coma lo càncer.
La medecina modèrna a descobèrt, aquestes darrièrs 50 ans, fòrça mudacions geneticas. Que fins ara èran la causa dirècta de cèrts càncers. Las malautiás coma lo càncer s’avian, mai que mai, pr’amor d’una modificacion genetica de l’ADN que comença de crear de cellulas que formaràn las tumors e pòt pas res far per las arrestar.
Totun, tanben i a cèrts factors environamentals coma lo tabac, lo Solelh o encara l’alimentacion que tanben pòdon contribuir a l’espelida del càncer. E ara los cercaires an descobèrt qu’i pòt aver de cambiaments non genetics que sián pas de mudacions e que tanben pòscan causar aquel tipe de malautiás.
“Avèm trapat que i a cèrts cambiaments, dont los epigenetics, coma de cambiaments quimics al nivèl de las proteïnas que son plan raras. Mas que pòdon interagir sus l’ADN a l’ora de definir s’una lectura genetica es bona o pas, çò diguèt Giacomo Cavalli, cap de la còla de cercaires del CNRS, e pòdon tanben finir en un marrit luòc”.
Fins ara se cresiá que los cambiaments epigenetics arribavan après una mudacion de l’ADN. Mas amb aquela descobèrta se pòt assolidar que, sens cap de cambiament al nivèl genetic, lo càncer pòt aparéisser d’un biais parièr. E doas personas pòdon desvolopar un càncer o non malgrat lo meteis ADN.
Una origina plan desconeguda
Malgrat tot aquò, çò apondèron los cercaires, es plan malaisit de trapar perqué nais aquel tipe de càncer, car la tecnologia actuala es pas pro precisa. “Las tumors son totjorn trobadas a una fasa mai tardièra. E podèm pas trobar la primièra cellula que cambièt e provoquèt la naissença del càncer, çò diguèt Cavallo. E tanpauc es pas possible de trobar las primièras 1000 cellulas que comencèron de desvolopar aquel càncer”.
Segon l’estudi, publicat dins lo numeric Nature, s’es pogut trobar los cambiament epigenetics amb d’oncogèns, que son de gèns facultan fòrça la progression de la tumor. A l’encòp, i a d’autres gèns que luchan contra la tumor e la siá progression. Es lo sol biais qu’ajam per luchar contra la malautiá.
Alara, s’òm torna cambiar los factors genetics, la majoritat dels gèns malauts tornaràn venir sans, mas pas totes. E son aqueles gèns que persistisson a l’ora de provocar la progression del càncer. Aqueles cambiaments epigenetics pòdon arribar pr’amor d’estimuls exteriors. Lo bisfemòl A o d’autres compausats coma lo PFAS, que se tròba dins lo plastic, o l’arsenic pòdon contribuir a desvolopar aqueles cambiaments.
Malgrat tot, los cercaires an pas pogut pas ligar aquelas substàncias amb lo desvolopament dels cambiaments epigenetics. Los scientifics considèran qu’aquela descobèrta entraïnarà mai d’estudis per veire se se pòt espepissar menimosament los primièrs nivèls del desvolopament del càncer. E veire aital cossí se pòt arrestar pendent la primièra fasa de la siá espelida. La tòca dels cercaires es ara doncas de desvolopar de compausats que pòscan arrestar los cambiaments epigenetics e metre fin aital a l’aviada del càncer.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
