Lo clima a lo ròtle màger que contraròtla cossí e quora creisson los arbres. Al long del temps los cambiaments environamentals an creat la distribucion e evolucion dels arbres de la nòstra planeta. Per ansin, quora pendent de tempses preïstorics i aguèron de glaciacions, de milièrs d’arbres moriguèron.
Lo clima mai o mens estable dels darrièrs 12.000 ans creèt la distribucion dels arbres qu’encara demoran uèi lo jorn. Totun, de pichons cambiaments climatics pr’amor de la contaminacion actuala umana poirián entraïnar un efièch fatal dins la creissença e distribucion de las desparièras espècias de la planeta blava.
Una creissença de la temperatura mejana de la Tèrra de mens de 2 grads poiriá provocar una migracion massiua de centenats d’espècias d’arbres vèrs lo nòrd. Serián d’arbres que uèi demoran en de luòcs temperats de l’emisfèri nòrd.
De milièrs d’ectaras d’aubespin sucrièr de Nòva Anglatèrra, en America, poirián dessaparéisser amb un clima sonque un pauc pus caud. Las espècias de la familha dels pins aurián de grèus problèmas per poder subreviure en de païses coma Estats Units, Anglatèrra o encara lo centre europèu. Los desèrts avançarián pertot a travèrs las còstas del Mediterranèu e i auriá una granda menaça per la diversitat naturala dels arbres (e atanben per la fauna) de Califòrnia, Espanha, País Basc, Catalonha, Occitània e fins Arpitània.
L’extincion de las sèuvas
Mai luenh encara, a l’emisfèri sud, mai de la mitat de las sèlvas del nòrd australian s’escantilharián e atanben se debanariá çò de meteis amb de gigants territòris de forèst tropicala situada uèi lo jorn al centre d’Africa o America del Sud.
L’influéncia dels divèrses tipes de clima qu i a en la planeta doncas es un factor tras qu’important dins la distribucion actuala de totas las espècias d’arbres de la Tèrra. E es estat aital d’aperaquí las darrièras 12.000 annadas. E pr’aquò l’èsser uman a lo poder de protegir e sauvar o destrusir la biodiversitat de la flora (e val pas dire qu’atanben de la fauna) de la planeta se o vòl far. Mas, de còps, lo principal problèma es que i a pas tota la volontat politica per o far.
La Redaccion
