Cèrtas regions de la planeta que pateishen dejà e d’ua faiçon plan grèva las consequéncias deu cambiatic climatic actuau. N’avem parlat en autas escadenças, com per exemple la honuda actuau de gèu e nèu en Groenlàndia e que dejà pateishen los lors abitants uei. Austràlia que’n poiré estar tanben un deus país que pateishen dejà e de faiçon inquietanta aqueth cambiament climatic.
Adara un rapòrt governamentau confirma la grèu situacion environamentau d’aqueth estat. Tanben ei estonant véder com confirma la situacion un govern, lo medish govern australian. Non podèm imaginar lo govern francés o lo govern espanhòu en tot confirmar de manièra oficiau lo declin de hèra espècias animaus o vegetaus. Aqueth tipe de rapòrt son realizats normaument per organizacions environamentaus. Mes Austràlia e lo son govern sembla que son onestes e sincèrs a l’ora d’aquò confimar. E ac reconéisher qu’ei dejà ua tasca positiva.
Lo rapòrt de l’estat de l’environament ei hèit en Austràlia cada cinc annadas. E lo darrèr confirmè que i a daubuns cambiaments radicaus en l’environament australian que poirén entrainar un greù declin de la fauna e la flora australiana en un futur briga luenh. Segon los autors deu rapòrt, las causas mei importantas en serén lo cambiament climatic e la pèrta d’abitat, l’invasion d’espècias estrangèras, la pollucion e la mineriá.
Segon lo medish rapòrt governamentau, n’ei pas pro hèit entà cambiar aquera situacion e aquò provòca un dangèr inquietant, pr’amor que se pòden esperar de mei en mei problèmas environamentaus. La ministra de l’environament australian, Tanya Plibersek, afirmè que lo resultat deu rapòrt ei estonant, e que cau har novèlas leis se se vòu pas contunhar aquera plan trista istòria environamentau australiana.
Divèrses ecosistèmas a man deu collapse
Atau, lo rapòrt de 2023 australian, confirmè que i a 19 ecosistèmas que son a man deu collapse, que i a mei espècias vegetaus estrangèras en Austràlia que non autoctònas, que lo continent patic dejà mei d’extincions que cap aute país de la planeta, e que l’environament australian pateish un declin plan grèu despuish l’an 2016.
“Se contunham coma atau, çò digó la ministra australiana de l’environament, lo paisatge, las plantas e los animaus que consideram nòstes i seràn pas mei entaus nosti hilhs ». De soslinhar qu’espècias animaus coma lo coalà o lo perroquèt australian son ja en grèu dangèr d’extincion tanben despuish l’an 2016.
Cau rebrembar que las darrèras annadas Austràlia a patit sequèras òrras, huecs istorics e inondacions jamei abans conegudas, e tanben sheis extincions massivas en la Grana Barrèra deu Coralh. “La situacion actuau ei diferenta de las d’autes rapòrts, çò digó la ministra, pr’amor qu’adara ei quan podem véder e plan las consequéncias deu cambiament climatic actuau. E los diferents governs australians ne hèn pas arren entà cambiar aquera situacion”.
Las darrèras annadas lo govern federau australian copè l’argent entà lutar contra la miaça que patís la biodiversitat, çò digó lo rapòrt. Mes las miaças son adara màgers. Lo rapòrt estó balhat au govern actuau mes estó pas hèit public dinc ara pr’amor que i avèva eleccions. Segon los autors deu rapòrt ei l’istòria d’ua crisi e un declin asutralians que lo govern federau hè mei de dètz annadas que vòu pas acceptar, mes que cau faciar de faiçon urgenta se se vòu pas la fin deus ecosistèmas asutralians actuaus.
Tanben cau raperar qu’Austràlia causiguec redusir las emissions de carbòni actuaus un 43% en 2030, mes ne hasó pas briga entà ajudar a subervíver l’environament australian. La diferéncia dab autes governs precedents ei que, dinc ara, la reduccion de dioxide de carbòni qu’èra deu 26%. Mes abans e adara non i aguèt pas nat reduccion reau d’emissions, e pr’açò lo crit d’alèrta dels tecnics deu pròpi govern australian, qu’avisan adara d’ua catastròfa gigantesca se se hè pas, fin finau, arren, entà sauvar l’environament d’aqueth continent.
La Redaccion
