La comunautat scientifica comença de s’inquietar dempuèi que s’es conegut las darrièras donadas sus lo Corrent Atlantic Nòrd, que se poiriá plan interrompre abans l’an 2030. Los darrièrs estudis concluson qu’aqueste corrent se poiriá paralisar pr’amor del cambiament climatic, çò qu’auriá de grèvas consequéncias environamentalas e climaticas per Euròpa.
Car lo clima europèu es plan suau, comparat amb la meteissa latitud de la còsta americana del nòrd, essent que lo Corrent Atlantic Nòrd balha de temperaturas plan suavas a la còsta europèa occidentala mentre que pòrta de freg intens a la còsta canadenca e estatsunidenca situada a la meteissa latitud après passar près del Pòl Nòrd.
Aquò permet de dire que lo clima europèu es fòrça suau pr’amor d’aquel corrent atlantic. E mai a de latituds europèas plan septentrionalas la vida es encara fòrça mai aisida en Euròpa, mentre qu’o es pas tant en America del Nòrd, plan mai glaçada pendent l’ivèrn e mai la prima.
La causa principala d’aquò es l’AMOC (en anglés Atlantic Meridional Overturning Circulation), un corrent atlantic marin que calfa la còsta occidentala europèa de l’ocean estant justament al periòde mai freg, l’ivèrn. Pasmens, ara los cercaires començan de sospechar amb de mai en mai d’evidéncias scientificas qu’aqueste corrent se poiriá arrestar lèu, plan lèu.
D’efièches del cambiament climatic 
Se sospiècha d’efièch qu’aqueste corrent se poiriá interrompre lèu-lèu en consequéncia del cambiament climatic actual que lo patís la planeta. E s’aquò se passèsse, lo continent europèu subiriá de temperaturas plan mai frejas del temps qu’al contrari la rèsta de la planeta seriá afectada per de plan mai nautas temperaturas. Fins a uèi los cercaires cresián qu’aquò èra sonque una eventualitat teorica que se poiriá manifestar en un avenidor luènh. Mas ara, segon los darrièrs estudis pus recents, l’arrèst d’aqueste corrent es una realitat fòrça mai pròche qu’arribariá d’ora, abans l’an 2030.
E aquò a tanben generat d’interpretacions marridas dins los mèdias, car d’unes d’eles an alertat qu’Euròpa poiriá subir una nòva glaciacion, car las temperaturas sus aqueste continent poirián tombar de mai de 15ºC en mejana. Mas s’aquò es possible o s’es plan mai complèxe que çò que pensam?
Dins l’ocean Atlantic, l’AMOC manten l’aiga salada près de la superfícia pr’amor que las nautas temperaturas ne demesisson la densitat. Mas durant l’ivèrn arriba de vents freges de l’America estant e l’ocean se refregís; e l’aiga superficiala ganha en densitat e s’enfonza en qualques setmanas.
Es alara que lo Corrent Atlantic Nòrd que ja a calfat la còsta tropicala africana adutz de calor a la còsta europèa occidentala. Mas la fonda de glaç en Groenlàndia es dangierosa car l’aiga dolça aumenta la densitat e l’aiga de la superfícia poiriá tant cambiar qu’empachariá l’intrada d’aiga cauda del golf de Mexic. E aquò seriá l’esfondrament que se poiriá téner dins l’Atlantic Nòrd e que, coma o començan de sospechar fòrça cercaires ara, poiriá aver luòc lèu-lèu.
D’efièch, un article del numeric Nature Communications de l’an passat ja anonciava que l’AMOC se poiriá arrestar entre los ans 2025 e 2095. Un autre de Science Advances aviá de conclusions semblablas. Es de mal predire, çò diguèron los cercaires. Es un modèl qu’es totun pas acceptat per totòm, e l’IPPC considèra qu’aquò se passarà pas abans l’an 2100.
« La fonda de glaç entraïna mai d’aiga dolça dins l’Atlantic Nòrd, òc, çò apondèron los cercaires, la superfíca serà mens densa e s’enfonzarà mens. Mas las nautas temperaturas tanben aumentan la salinitat de l’aiga. I a de senhals negatius mas d’autres o son pas tant e aquò provòca una granda discussion dins la comunautat scientifica internacionala ».
Fa gaire, Stefan Rahmstorf, fisician de l’Universitat de Postdam, confirmèt que las probabilitats d’interrupcion d’aqueste corrent per 2030 son d’entre lo 35% e lo 45%. Aquò a menat cèrts mèdias a parlar dirèctament de glaciacion.
Mas s’aquò se realizèsse? Se poiriá parlar d’una vertadièra glaciacion en Euròpa ? Es verai que l’arrèst de transpòrt d’aiga cauda tropicala vèrs Euròpa ne refregiriá lo clima. Mas se pòt pas predire encara se i auriá una glaciacion. E cal remembrar que la Tèrra cambièt de clima cada 20 000 ans.
Tanben es vertat que los gases d’efièch de sarra provòcan a l’ora d’ara de problèmas. E qu’o poirián tot cambiar. L’Atlantic Nòrd es un dels airals de la planeta que s’escalfa pr’amor del cambiament climatic. Al nivèl mondial la temperatura ja es venguda d’1,3ºC pus nauta qu’abans la revolucion industriala, en mejana, mas dins las regions tropicalas la temperatura es montada de mai de 3ºC.
Per qualques cercaires, encara, de mai nautas temperaturas provocarián pas una glaciacion se s’arrestèsse lo Corrent Atlantic Nòrd. Lo modèl climatic actual permet pas de predire aisidament lo clima avenidor. E degun o pòt pas dire.
Per mantun cercaire, un arrèst de l’AMOC entraïnariá d’ivèrns plan mai freges mas tanben d’estius plan mai cauds. E i auriá una granda diferéncia de temperatura entre las desparièras sasons. E benlèu caldriá de decennis abans un clima general pus freg.
E oblidem pas que l’AMOC fa part d’un sistèma mondial de circulacion oceanica. L’aiga que ven mai prigonda viatja vèrs lo sud e arriba dins l’Antartic, puèi remonta vèrs Índia e puèi lo Pacific, intra dins l’Atlantic pel sud d’America e arriba a la còsta africana, mas lo procès dura de sègles. E uèi i a mai de dangièr d’arrèst d’aqueste corrent non dins lo nòrd euopèu mas en Antartida, car aquò provocariá una creissença del nivèl de la mar que poiriá cambiar tot çò que coneissèm fins a uèi lo jorn.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
