La teoria de Clovis, qu’afirma que i aguèt pas d’umans en America del Nòrd abans fa 14 000 ans, comença de trantalhar. Son estats descobèrts prèp de 200 espleches de pèira, de ponchas de sageta e d’òsses d’animals caçats per d’umans en Idaho qu’an almens 16 000 ans. Los arqueològs confirmèron qu’aqueles umans i poirián èsser arribats a travèrs de l’ocean Pacific e per la còsta.
Lo sit arqueologic ont foguèron trapats los espleches es situat entre lo riu Rock e lo flume Salmon, a l’oèst d’Idaho, dins un luòc que los indigènas americans nimíipuus (nez-percés) nomenan Nipéhe e que los abitants de la region tanben coneisson amb lo nom de Cooper’s Ferry. Segon los scientifics seriá estat lo primièr luòc que nòstra espècia rescontrèt en tot arribar en America del Nòrd après daissar endarrièr los darrièrs glacièrs.
La còla d’arqueològs que faguèt aquela descobèrta fenomenala confirmèt qu’èran estats trobats fins a 179 espleches de pèira faches per d’umans entre projectils de caça, de bifaces e d’autras aisinas. E la majoritat son semblables a diverses autres trapats en Japon fa gaire de la meteissa epòca. En mai d’aquò, trobèron de carbon, de rèstas d’un fuòc e 36 òsses fossils d’animals de talha mieja e granda.
Una tròba excepcionala
“Abans de far l’analisi amb la tecnica sonada radiocarbòni, los espleches mai ancians jamai rescontrats en America del Nòrd avián solament 13 000 ans, çò diguèt Loren Davis, de l’Universitat d’Oregon. Mas après veire la resulta de l’analisi se poguèt confirmar qu’èran d’espleches umans de fa aperaquí 16 000 ans”.
D’en primièr, pels arqueològs l’edat d’aqueles espleches èra pas de creire. Pasmens, tornèron far l’analisi dels fossils mai d’un còp fins que foguèsson segurs de l’edat de las pèiras. E tot aquò pr’amor qu’es una tròba que fa trantalhar totalament la teoria de Clovis.
Segon aquela teoria, los primièrs umans que serián arribats en America del Nòrd serián estats los de la cultura de Clovis que i demorèt fa sonque 14 800 ans. En mai d’aquò, la meteissa teoria ditz que nòstra espècia i seriá arribada dempuèi Siberia en tot traversar Bering e Alaska e puèi los glacièrs del nòrd american fins qu’arribèsse en Dakota.
“Ara sabèm que los umans arribèron en Idaho fòrça abans que se dobriguèsse un camin entre los glacièrs per i daissar passar los òmes, çò apondèt Davis. E aquò sonque pòt voler dire que nòstra espècia caminèt vèrs lo sud al long de la còsta del Pacific”.
Los espleches de pèira trapats a Cooper’s Ferry serián doncas los fossils fargats per d’umans mai ancians jamai descobèrts en America del Nòrd. E son mai importants arqueologicament pr’amor que son semblables a d’autres trapats dins lo nòrd-èst d’Asia, en Japon. Seràn doncas l’escasença d’una nòva e longa discussion scientifica dins la comunautat arqueologica mondiala. La tròba foguèt publicada dins la revista numerica Science.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
