En 1921, fa cent ans ara, se tenguèt una de las piègers repressions colonialas contra la populacion indiana de la còsta de Malabar, en Índia. En agost d’aquela annada comencèt una revòlta per resistir al contraròtle de l’empèri britanic sus tota la region de Malabar (en anglés, aquela revòlta es mai coneguda coma los Trebolums de Moplah). La rebellion tanben aguèt per causa la lucha contra lo sistèma tradicional indó de castas, qu’aviá lo sosten dels britanics en Índia a travèrs de la concession de las cargas importantas dins l’administracion del territòri sonque a d’indós de nauta casta.
Uèi lo jorn, la majoritat dels cercaires indians considèran aquela revòlta coma un movement païsan contra lo colonialisme britanic. Malgrat que la revòlta durèsse pas gaire (d’efièch sonque se passèt long de l’an 1921 e a la fin d’aquel an ja èra gaireben finida), es mai coneguda dins l’istòria de la region (mas pas en Euròpa) pr’amor de la nauta chifra de mòrts que la provoquèt la repression britanica: causèt mai de 2300 mòrts, e mai de 45 000 personas foguèron enviadas en preson.
Los protagonistas d’aquela rebellion foguèron los moplah, nom cort britanic per designar los indians musulmans mappilas. Pendent aquel episòdi violent de la còsta de Malabar, foguèron atacadas de linhas de telegraf, de garas, de tribunals e de burèus de pòsta. Sos principals dirigents foguèron dètz musulmans, dont Ali Musliyar e Variankunnath Kunjahammad Haji.
Una longa lucha
Los musulmans indians de la còsta de Malabar ja avián trucat mai d’un còp contra l’aristocracia de la region, ajudada pels britanics pendent lo sègle XIX. Òr, en 1921, quand comencèt la revòlta, lo movement aguèt lo supòrt de Gandhi. Pasmens, la violéncia s’espandiguèt lèu-lèu e foguèron atacats maites comissariats de polícia.
L’armada indiana foguèt lèu mandada sus la còsta de Malabar, e se metèt en preson de musulmans. Pendent un d’aqueles episòdis, 67 musulmans moriguèron dins un vagon perque podián pas pus alenar. Après aquò, la populacion mappila de Malabar, pendent sièis meses, faguèt créisser la violéncia d’un biais desconegut fins alavetz dins la region.
Segon de chifras oficialas, i aguèt mai de 10 000 mòrts, dont 2337 rebèls. D’autras fonts encara parlan de mai de 50 000 personas mandadas en preson e mai de 20 000 deportadas dins las illas d’Andaman, amb mai de 10 000 desapareguts, dont los principals dirigents de la revòlta.
Malgrat que lo Movement Nacional Indian, fin finala, se declarèsse contrari a aquela violéncia, uèi la revòlta es considerada coma un episòdi popular de mai de la lucha contra lo colonialisme britanic. Uèi lo jorn, la Revòlta de la Còsta de Malabar de 1921 es considerada per l’estat indian de Kerala coma l’episòdi pus important qu’aguèt aquel territòri dins la lucha per la libertat del pòble contra los britanics. Las chifras de la repression britanica son encara uèi esglasiantas.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
