De’n primièr, qual es aquel òme ? Enrico Fermi (1901-1954). Es un fisician italian puèi naturalizat EU, que trabalhèt sus los elements radioactius, e foguèt Nobel de fisica en 1938. Donèt lo nom a la famosa paradòxa, coma seguit.
Se conta l’istòria d’un dinar amb Enrico Fermi, Emil Konopinski, Edward Teller e Herbert York, totes quatre fisicians dins lo domeni nuclear. Auriá formulat Fermi de questions sus la possibilitat de vidas extratèrrestras, subretot, d’après son vejaire, qu’es un estela jove lo nòtre Solelh per rapòrt amb lo demai de las estelas de la Via Lactèa.
Aquela question foguèt pausada per Constantin Tsiolkovski (paire de la cosmotica modèrna) puèi per Carl Sagan en 1966 e, fin finala, formulada per Michael H. Hart (un engeniaire) d’un biais jos la forma de quatre ipotèsis.
1.- I a una probabilitat flaca qu’existisca una civilizacion, coma la nòstra, avançada tecnologicament, amb las nombrosas condicions necessarias.
2.- Existirián lo extratèrrestras, mas los viatges interestelars son impossibles o pas francament volguts fins ara.
3.- Existirián los E.T., mas es formada d’un tal biais la lor planeta que fa l’impossibilitat de la deteccion.
4.- Existirián los E.T., e mai son ja venguts o présents mas indetectables fins ara tanben.
Pren tanben una “forma” de mai la discutida a l’entorn d’aquel questionament. Es una paradòxa, un dilèma, un problèma de logica o un vejaire de mai. Restrenh la reflexion e la deteccion ipotetica d’una vida extratèrrestra lo vejaire sonque etnocentric.
Se cal remembrar qu’abans d’Spoutnik en 1957, èra paura la majoritat teorica de la nòstra coneissença de l’espaci. Dempuèi avèm descobèrt e/o verificat un nombre de teorias d’un còp èra : traucs negres, matièra e energia negras, exoplanetas,… e un fum de causas de mai.
Es a dire que descobrirem la vida E.T. dins l’avenidor. Per seguir…
Un article de Pèire*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
