Home DIVÈRSES LA MOSTÈLA DE LA NÈU
LA MOSTÈLA DE LA NÈU
0

LA MOSTÈLA DE LA NÈU

0

La mostèla de la nèu es un pichonèl mamifèr qu’aperten a la familha dels Mustelidae, e es lo pus pichon de totes los membres d’aquel genre e tanben la mai pichona dins l’òrdre dels carnivòrs.

Lo cors de la mostèla de la nèu es plan long, amb de pautas plan cuèrtas per rapòrt al cos. La coa pòt arribar a far fins a un 30% de la mesura totala de la longor del cors e lo cap tanben es plan long. Lo mòrre es fòrça reduch e las aurelhas cuèrtas e redondas. Lo còl es long e los uèlhs escurs e tanplan pichons.

Lo pelatge, pendent d’epòcas de calor, es mai lèu de color bruna al cap e atanplan la coa. Es un pauc pus escura a la part superiora e tanben a una linha de color blanca. Las pautas son cuèrtas amb cinc dets e de color bruna clara.

Pendent l’ivèrn e quora es arribada la nèu, la mostèla de la nèu ven amb un pelatge de color blanca, cossí se debana tanben en d’autres mamifèrs de climas fregs, dont lo renard polar. Aquel prètzfach se debana aital per ajudar l’animal a s’amagar de las predas quand es en tot cercar de noiridura, car es carnivòr.

Un mamifèr pichonèl mas plan fòrt

La mostèla de la nèu es un mamifèr pichon mas que fisicament es plan fòrt. Pòdon córrer a granda velocitat, montar sus los arbres o nadar plan se es de besonh e son tanben d’animals plan abils per fugir a travèrs de pichons traucs.

Los mascles son màgers que las femèlas e tanben an un màger pès. Aquò es un prètzfach que se debana en çò de fòrça mamifèrs. Per ansin, lo mascle de la mostèla de la nèu pòt arribar plan als 25 cm de longor e pòt arribar a pesar fins a 80 gramas.

La mostèla de la nèu aima plan demorar en d’airals salvatges amb de bòsc mas tanben en de regions pròchas als umans, ont bastisson lors amagatals dins de traucs d’arbres, en de parets d’ostals umans o encara dins de traucs de pèira. Pendent l’ivèrn  i a de còps que se’n van a de bastidas umanas abandonadas o encara a de caunas tranquillas.

Son d’animals plan territorials e solitàris e sonque s’amassaràn amb d’autres especimèns de la siá pròpria espècia quand arriba l’epòca de la reproduccion, que se debana, mai que mai, pendent la prima. Alavetz es normal espepissar de mascles que luchan entre eles per poder copular amb una femèla.

La femèla ven emprenhada lèu lèu aprés la copula e la gestacion pòt durar aperaquí quatre setmanas. Puèi naisseràn entre 4 e 8 pichonèlas mostèlas de la nèu, un prètzfach que se debana sovent pendent la prima, als meses de mai o junh. Pasmens, la femèla pòt tanben cercar plan d’èsser emprenhada de genièr a octubre.

La mostèla de la nèu es un mamifèr plan agressiu e feroç, e la sieuna dièta abituala son de pichons mamifèrs; de mirgas de bòsc mas tanben de missaras, de talpas o encara de musaranhas. Totun, son grands caçaires que dobtan jamai a l’ora d’atacar d’animals màgers qu’eles meteisses dont de galinas, de colombs o de conilhs. Se i pas res mai que manjar tanben pòdon devorar plan d’anfibians, de reptils,d’insèctes o encara d’uòus d’aucèl.

Un article d’Andrés López*

 *Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.

 

 

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.