Baelophus atricristatus o mesenga de plomalh negre, tanben coneguda en America coma sarralhièr de plomalh negre, es un aucèl de la familha dels Paridae, endemica dels Estats Units e divèrses airals de Mexic, ont tanplan es coneguda amb los noms de mesenga carbonièra de plomalh negre o sarralhièr o encara atur de plomalh negre.
Son d’aucèls pichonèls, que fan 15 centimètres de longor de mejana amb un ventre de color blanca e grisa en la part superiora. La siá caracteristica mai tipica es que qu’an un plomalh de color negra sul cap. Los mascles, que l’an mai escur encara que las femèlas.
La dièta principala de la mesenga de plomalh negre son de granas, de frucha seca, d’aranhas, d’insèctes e tanplan d’uòus d’insèctes. Es abitual la veire en tot sautar de branca en branca a la recerca de noiridura, mas tanben pòt èsser plan espepissada sul tèrra, o en tot volar quan cerca d’insèctes per se noirir.
Los insèctes son, mai que mai, la siá noiridura basica, e las canilhas son plan caçadas pendent l’estiu. Mas tanben manja plan d’abelhas, de cimecs, d’aranhas, de vèspas, d’escarabats, d’escagaròls e tanben d’uòus d’aqueles o d’autres insèctes.
La grana e la frucha seca es, pasmens, fòrça mai importanta per aqueste pichon aucèl pendent l’ivèrn, e quand es trapada, es presa amb las siás pautas e puèi trucada fins que pòt la dubrir. Tanben son conservadas coma reserva pel futur se l’aucèl trapa pas mai de noiridura.
Lo sarralhièr de plomalh negre a la quita parelha totjorn e pendent l’ivèrn forma d’estòlas variadas amb d’autres aucèls d’autras espècias tanplan pichonèlas. Quand arriba la prima es quand cada parelha cercarà un bon luòc per bastir lo niu.
Un niu ja fach
Aquel tipe de mesengas fa lo niu dins d’abres, mai que mai entre 1 e 6 mètres de nautor. Tanben pòdon profiechar de traucs voids fachs per d’autras espècias d’aucèl, coma los pics. Lors nius son bastits al dedins amb de fuèlhas, d’èrba e de mofa e dins tanben i a d’abituda de pel d’animal.
Durant l’epòca d’elevatge la femèla pondrà entre quatre e set uòus de color blanca amb de tacas ròias: los pichons sonque sortiràn del uòu aprés 12 o 14 jorns. Alavetz lo femèla suenharà lo niu del còp que lo mascle cercarà de noiridura. Los aucelons abandonaràn lo niu dos o tres setmanas puèi.
La mesenga de plomalh negre demòra sustot en de matas, de forèsts e de ribas de flume, mas es pas rar poder la veire tanben prèp de cèrtas vilas quand i a d’arbres o en de pargues bastits per l’èsser uman.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
