Era expansion des idies antievolucionistes aué ei un hèt maugrat que susprenent. Damb ua origina estatsunitenca que vò trincar eth mite evolutiu dera escala – un concèpte filosofic que cau compréner fòrça ben – son arribades ara a Euròpa en tot liurar ua vertadèra guèrra contra era sciéncia que sonque amiarà ara umanitat a estadis culturaus inferiors e ua equivocacion culturau generau.
Segontes es antievolucionistes er òme non pòt vier de King-Kong (literau), maugrat qu’aqueth ei un personatge de film de sciéncia-ficcion, a demorat tostemps ena planeta, tanben pendent era epòca des dinosaures, e enquia i auie dus soleis (!) laguens eth Sistèma Solar. Non son teories, son lhocaries que non meriten era atencion des scientifics se non siguesse que, i a, de mès en mès, persones que s’ac cren.
Era evolucion non siguec ua escala
Ena epòca de Darwin era istòria dera vida ena planeta sonque podie èster comprenuda se er òme ère naut d’ua escala evolutiua com representacion mès perfècta dera òbra dera natura. Solament atau podien es evolucionistes hèr compréner qu’era origina mès pròplèu des umans èren primats e que dempús d’aqueri era evolucion auie amiat era espècia enquiar Òme de Crosmanhon (atau se didie ena epòca). Pr’açò er Òme de Neanderthal auie caracteristiques bestiaus e pr’açò er Òme de Java (descorbit per Eugène Dubois en Trinil en 1891) e qu’aué classificam com Homo erectus ère encara mès luenh laguens dera escala dera evolucion. E laguens d’un lòc fòrça inferior.
Totun, diuèrsi estudis scientifics actuaus vòlen hèr compréner qu’era evolucion non siguec ua escala a on èsters mens complèxes organicament dauen neishement a d’èsters mès complèxes. E que pr’açò i auie o se desvolopaue ua evolucion a on era darrèra e mès actuau espècie ère era mès desvolopada.
Sonque i auec espècies qu’evolucionèren en d’autes. E pro. E non sigueren ne inferiores ne superiores. Solament diferentes. Açò ei eth concèpte d’evolucion que cau compréner. Non i auec cap escala. Non i auec espècies superiores.
Atau, e per causa dera expansion grèu des idies antievolucionistes actuaus Sapiéncia vò hèr ua sèrie d’articles sus eth neishement e evolucion (o istòria dera vida) sus era planeta. Açò vò díder qu’eth neishement d’aquera se passèc hè 2 800 milions d’annades, damb es prumères cellules e es prumèrs èsters viui organics, es estromatolits. E açò tanben vò díder que, abans d’açò, non i auec cap dinosaure o cap uman o cap èster viu pr’amor que non i auie vida ena Tèrra. Çò ei pendent eth Precambrian, un periòde que se passèc entre era formacion dera Tèrra (hè 5 bilions d’annades) e sonque hè 570 milions d’ans. Non mès, non mens. E açò se ditz, ac cau rebrembar, sciéncia.
Era Redaccion
Aguest article ei publicat gràcies a un acòrdi de cooperacion damb www.aranes.club, era pagina web entà apréner aranés de forma gratuita
