Home PALEONTOLOGIA ETH MISTÈRI DERA ORIGINA DES DINOSAURES
ETH MISTÈRI DERA ORIGINA DES DINOSAURES

ETH MISTÈRI DERA ORIGINA DES DINOSAURES

0

Maugrat qu’encara ei un mistèri, era origina des dinosaures semblarie mès clar uèi pr’amor qu’ua còla de cercaires deth University College de London descorbic qu’es rèstes des prumères espècies de dinosaures poirien èster trapades en luòcs coma eth Amazònas o encara d’autes regions equatoriaus d’America meridionau o Africa.

Aué es fossils mès ancians de dinosaures an ua edat d’apuprètz 230 milions d’annades. Siguèren trapadi en Brasiu, Argentina e Zimbabwe. Totun, i a bères ues diferéncies que demòstren qu’aqueri dinosaures ja auien evolucionat hège temps. Ara un nau estudi d’aqueri cercaires e publicat ena revista online Current Biology, confirmèt qu’es prumèrs dinosaures aurien demorat en eth supercontinent Gondwana (un airau qu’aué ei eth Amazònas, eth Còngo e eth Sahàra).

Entà Joel Heath, autor der estudi, “Era origina des dinosaures qu’ei encara desconeishuda. E i a pro horats en estudis anteriors entà poder demostrar ua sola zòna. Totun, nosati auem descorbit qu’es dinosaures poirien auer era sua origina en Godwana occidentau, un luòc fòrça sec e caud damb regions de desèrt mès tanben de savana.”

Segontes aguest cercaire, jamès siguec trapat abans un fossil de dinosaure en aqueth airau, dilhèu pr’amor qu’es cercaires non cerquèren enes ròques justes o dilhèu pr’amor qu’era zòna èra plan isolada. Eth nau modèl hèt per Heath a coma basa es arbres evolutius des dinosaures e tanben des reptils, a mès dera geografia d’aquera epòca. E tanben trapèc que i a auien horats en cèrts airaus on jamès siguec descorbit cap fossil de dinosaure.

Adobe Stock.

Un començament timid

Es prumères espècies de dinosaures demorèren damb d’autes espècies animaus, coma es ancessors des crocodils, es pseudosuchians (d’espècies que podien arribar ben as 10 mètres de longada), o es pterosaures, es prumèrs animals que volèren.  En aquera epòca es dinosaures èren fòrça petiti – com un gosset – e caminauen solament damb dues pautes e èren omnivòrs. Sonque comencèren a contrarotlar era planeta dempús d’un episòdi de granes dimensions volcaniques que passèc ara hè 201 milions d’annades.

Atau, aguest nau estudi afirma  qu’aqueri dinosaures auien era sua origina ena baisha Godwana e que dempús s’espandiguèren vèrs d’auti territòris, mès que mès cap ath nòrd (Euròpa, Asia e America). Entàs cercaires, aqueth qu’ei un punt mièi on siguèren trapadi es prumères espècies e eth luòc on siguèren descorbits es prumèrs dinosaures deth nòrd de Laurasia.

Entàs cercaires aqueth modèl includie tanben es silesaurids, cosins des dinosaures. Mès non es dinosaures orniquistians. De rebrembar qu’es ornitisquians siguèren un des tres grops de dinosaures qu’includiren dempús espècies coma Stegosaurus o Triceratops. Se es silesaurids son es ancessors des ornitisquians er arbre evolutiu demorarie mès rasonable.

Entà Philip Mannion (UCL Earth Sciences) “es prumèrs dinosaures poirien plan auer-se adaptat ben a environaments secs e cauds. Un des tres grops de dinosaures, eth des sauropòdes, qu’includís Brontosaurus e Diplodocus, semblaue auer preferéncia per un clima caud.”

Totun, es autes dus grops de dinosaures, es terapòdes e es ornitisquians, poirien auer desvolopat era capacitat de generar calor per eri  madeishi diuèrsi milions d’annades dempús, pendent eth Jurassic. Açò ajudèc aguesti animaus a prosperar en regions mès hredes e mès extrèmes. Cau rebrembar qu’es prumères espècies de dinosaures siguèren Eoraptor, Herrerasaurus, Coelophysis, e Eodromaeus, entre d’auti.

Era Redaccion

Fotografia principala: Pavel Chag/iStock

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.