Home DIVÈRSES DE PEISSES A 7500 MÈTRES DE PRIGONDOR
DE PEISSES A 7500 MÈTRES DE PRIGONDOR
0

DE PEISSES A 7500 MÈTRES DE PRIGONDOR

0

Normalament se tròba pas res ailà. I a pas gaire de vida. A 7500 mètres de prigondor, dins l’ocean Pacific, i a gaireben pas nat peis. Mas n’i a totun. E lors caracteristicas fisicas son estonantas. Una còla internacionala de 17 estats amb mai de 40 cercaires a pogut ara rescontrar tres nòvas espècias de peisses que i demòran. A 7500 mètres de prigondor.

Aqueles peisses son fòrt plan adaptats a lor environament e son vertadièrs predators. Fòto Universitat de Newcastle.

Son las resultas de la darrièra expedicion dins la fòssa d’Atacama, un dels luòcs mai prigonds d’aquel ocean, non luènh de la còsta peroviana. Son estadas fachas una molonada de nòvas descobèrtas dins çò qu’es una de las darrièras frontièras de l’exploracion de la planeta. E tres espècias nòvas de peisses i son estadas trobadas pel primièr còp.

An recebut los noms temporaris de peis caragòl d’Atacama roge, blau e argentat, e fan partida de la familha dels Liparidae, mas lor espècia es pas encara estada classada. Son pas de mostres, coma d’autres peisses trobats a de prigondors extrèmas de l’ocean: son pichons, translucids, sens escatas e nautament adaptats a lor environament. Son doncas los predators mai perilhoses d’aquel luòc.

“Quicòm a permés a aqueles peisses de viure dins un environament oceanic tan prigond –çò diguèt Thomas Linley, de l’Universitat de Newcastle–. Son fòrt plan adaptats a lor environament e aquò fa d’eles los predators mai grands del luòc. D’efièch, ailà tanben i a d’invertebrats e d’autres animals e aqueles peisses los manjan plan “.

Una estructura de gelarèa

Lo peis caragòl d’Atacama roge, blau e argentat, e fan partida de la familha dels Liparidae. Fòtos Universitat de Newcastle.

Lor estructura de gelarèa permet a aqueles peisses de viure jos de condicions de gravetat fòrça extrèmas. A mai, lor unica estructura non facha de gelarèa son los òsses de l’aurelha intèrna – que lor balhan d’equilibri– e lors dents. Sens la pression e lo fred, lors còrses son plan fragils e patisson fòrça quand son menats a la superfícia.

Los peisses foguèron trobats dins la fòssa d’Atacama, que fa 6000 mètres de longor e mai de 8000 mètres de prigondor. De scientifics d’aquela universitat an creat un esplech amb de camèras e trapas per arribar als 11 000 mètres. Per aténher lo fons marin li cal fins a quatre oras e demòra ailà per far de fòtos pendent 24 oras. Es aital que los scientifics descobriguèron aquelas nòvas espècias de peisses. Una d’aquelas espècias foguèt capturada e ara es estudiada a Londres. Lèu serà classada scientificament.

La Redaccion

Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.