L’economia es tanben una sciéncia. Ara totes parlan de las tarifas doanièras e del comèrci internacional pel cambiament d’estrategia de la politica econòmica nòrd-americana. Pendent de sègles, las economias nacionalas vivián en “l’autarquia”: caduna produsissiá de produches e de servicis qu’aviá de besonh e sajava limitar las siuenas compas exterioras, las importacions. Mas aquel sistèma demostrava fòrça defèctes e de mancas. Totas las economias nacionalas possedisson pas totes los materials qu’an de besonh los sieus procèsses productius.
Un mond globalizat
Dins un mond globalizat coma l’actual totas las economias son connectadas e podèm aténher quin produch que siá de quin endrech que siá del mond. E podèm tanben vendre, exportar, a quin país que siá. La balança comerciala marca se lo volum de compas e de ventas a l’exteriora es equilibrat. Se las importacions (las compas) son superioras a las exportacions (las ventas) avèm deficit comercial, es pas necessàriament negatiu. Se las nòstras ventas son superioras a las compas avèm d’excedent comercial.
Existisson d’economias amb una granda tradicion exportadora coma la dels Païses Basses. E d’autras coma la nòrd-americana que vivon un etèrn deficit comercial. Dins del mond actual pendent fòrça decènnis l’idèa egemonica èra lo liure comèrci, en eliminant las frontièras comercialas e en impulsant las transaccions comercialas entre los païses sens restriccions. Aquela es la premissa de l’Union Europèa, lo nomenat Mercat Comun Europèu dempuèi la decada de 1950.
Mas existís tanben lo posicionament contrari, amb l’idèa de la defensa de la produccion nacionala pròpria contra l’arribada de produches estrangièrs, sustot en sectors economics nomenats “estrategics”. En qualques escasenças son impausadas de restriccions (proïbicions) a la dintrada de cèrts produchs estrangièrs. Mas la tecnica mai abituala es la creacion de tarifas doanièras, un “impòst” als produches importats perque sián pas tan competitius en lo prètz se comparam amb los produches nacionals.
Aquel tèma es fòrça actual per la nòva politica economica exteriora nòrd-americana que defend las tarifas doanièras per defendre la siuena pròpria produccion. Quina opinion n’avètz? De defensors del liure comèrci mondial o de la defensa de la produccion nacionala ?
Un article de Francesc Sangar*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
