Home GEOGRAFIA D’ALIATS DELS UMANS
D’ALIATS DELS UMANS
0

D’ALIATS DELS UMANS

0

Se i a un animal que pòt jogar un ròtle clau a l’ora de sauvar la planeta, a mai dels meteisses umans, que poiriá èsser l’elefant. Aquesta es la conclusion d’un recent estudi environamental que volguèt conéisser lo ròtle qu’an los elelfants dins lors ecosistèmas e cossí cal los suenhar e protegir se volèm redusir los nivèls de dioxid de carbòni e la pollucion de l’atmosfèra.

Segon aquel estudi, los elefants an un ròtle clau en la creacion de bòsques. E, aital, lor preséncia es plan importanta pels meteisses se volèm luchar melhor contra lo cambiament climatic, pr’amor que cal pas dublidar que los bòsques son un dels principals elements que luchan contra aquel cambiament, pr’amor que chucan de dioxid de carbòni en quantitats estonantas. Dich d’una autra manièra, sens de bòsques e de sèlvas la planeta es perduda. E ara sabem que sens d’elefants tanben.

 Un continent african sens d’elefants, poiriá entraïnar una pèrda d’entre un 6% e un 9% de la capacitat de las sèlvas d’Africa centrala a l’ora de chucar de dioxid de carbòni. L’estudi foguèt realizat per una còla de cercaires de l’Acadèmia de Sciéncias de l’universitat estatunitenca de Sant Loís amassa amb de cercaires franceses, e amb el volguèron soslinhar lo tras qu’important ròtle que desvolopan los elefants en la lucha contra lo cambiament climatic.

Em 1900 i aviá mai de 10 milions d’elefants.

L’estudi arriba aprés se conéisser que la majoritat d’espècias d’elefant que i a al planeta, coma l’elefant african de savana o encara l’elefant de bòsc african, son en dangièr d’extincion pr’amor de la menaça dels braconaires e lo comèrci internacional d’evòri. Cal remembrar tanben que en l’estudi participèron tanben de cercaires del Laboratòri de Sciéncias del Clima francés.

Segon aqueles cercaires, l’opinion generala es que totes aimam plan los elefants. Mas dengun fa pas res per arrestar lo chaple que patisson uèi lo jorn pels braconaires internacionals. Es ora de conéisser que la desaparicion finala d’aquela espècia erbivòra africana poiriá entraïnar un cambiament climatic pus prigond.

Pr’açò demanèron d’ajuda als politicians de tota la planeta a l’ora d’assajar de sauvar d’un biais seriós, los elefants. Lor ròtle es plan important dins la natura e volguèron soslinhar que son d’aliats dels umans en la lucha contra lo cambiament climatic. Se dessaparéisson, lo clima cambiarà, e plan mai rapid.

Los elefants an una dièta basada, mai que mai, en d’arbres de fusta leugièra e que chucan mens dioxid de carbòni. Lor gost sembla èsser mai bon pels elefants que non los arbres de fusta pus pesanta e qu’an mai de dioxid de carbòni dens.

Alara, a mai d’judar a l’espandida dels melhors aliats vegetals contra la pollucion atmosferica actuala, los elefants tanben esclarisson los bòsques e sèlvas africanas e doncas aquò ajuda tanben e plan los bòsques africans a créisser encara mai e chucar encara mai de dioxid de carbòni. La resulta es mai de lutz, mai d’espaci e mai de biodiversitat al bòsc.

Las donadas d’aquel estudi demòstran que los elefants tanben atacan, sens voler, pr’amor de la sieuna recerca de noiridura vegetala, sovent, d’arbres de fusta leugièra e qu’an pas gaire capacitat de chucar de dioxid de carbòni. Mas aquò es positiu pel bòsc, pr’amor la resulta de manjar d’arbres de fusta pesanta es un nivèl plan mai reduch a l’ora de chucar de dioxid de carbòni.

D’un autre costat, los elefants ajudan a espandir la grana d’arbres de fusta pesanta aprés la manjar. Sovent es de frucha digerida pels elefants. E foguèt demostrat que cèrtas espècias d’arbres, tanben de fusta pesanta, pòdon pas subreviure nimai s’espandir sens l’ajuda d’elefants. Se i a pas d’elefants o mens especimèns, cèrt tipe de bòsc tanben ne patís de consequéncias negativas.

De jardinièrs de la selva

“Que son los vertadièrs jardinièrs del bòsc, çò diguèron los cercaires. Que plantan d’arbres amb nauta densitat de carbòni e que quitan de marridas èrbas, los arbres amb bassa densitat de carbòni. Lor trabalh, çò apondèron los scientifics, qu’es gigantàs, pr’amor que sonque amb d’elefants pòt un bòsc african aver una nauta biodiversitat”.

Per ansin, e après descobrir l’important ròtle dels elefants dins la natura, ara los cercaires se demanan se d’autres animals tanben an un ròtle clau. Segon l’estudi, las fuèlhas d’arbres de bassa densitat de carbòni son mai aimadas per fòrça espècias d’erbivòrs e aquò poiriá tanben entraïnar que d’espècias coma los primats o l’elefant asiatic ajudèssen tanben plan a la creissença actuala de las sèlvas de planeta, que chucan totjorn de dioxid de carbòni de la pollucion umana.

Los elefants manjan d’arbres de fusta leugièra.

Las donadas de l’estudi demostran plan que i una granda relacion entre l’elefant de bòsc african que viu en Còngo e Africa de l’Oèst e la selva d’aquelas regions. Uèi i a de mens en mens elefants de bòsc en aqueles airals e ne demòran fòrça paucs especimèns. D’efièch lor nombre es ja tan redusit qu’an pas cap impacte significatiu sus los bòsques de la region e aquò aurà de consequéncias plan negativas a nivèl environamental.

Em 1900 i aviá mai de 10 milions d’elefants en Africa. Uèi ne demòran mens de mièg million e la majoritat son isolats. La populacion africana d’elefants queiguèt mai d’un 80% sonque los darrièrs 30 ans.

Malgrat aquò, es una espècia protegida. Mas lo braconatge, contunha. Pels cercaires d’aquel estudi es ara lo darrièr moment per sauvar aquela espècia e, amb ela, la planeta. Los mejans per arrestar lo chaple d’aquela espècia son a man de totes los govèrns del mond e se òm fa pas res es pr’amor que volèm pas res far e pro. Mas dempuèi ara sabèm que sauvar los elefants vòl dire tanben sauvar la planeta. E tanben podèm nos demandar se aquò foguèt pas estat aital totjorn. Pr’amor que, sauvar una espècia es pas tanben sauvar la planeta ?

La Redaccion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.