La consomacion de charn per lo monde aumentet beucòp pendent lo segle passat, prumier dins los país industializats e subretot dins la segonda partida dau segle. Son passats a l’eschala mondiala d’una produccion de charn de 45 milions de tonas ec.* en 1950 a 302,4 milions de tonas ec. an 2012.
Per çò qu’es de la consomacion, son passats dins los país industrializats de 72 kg de charn per an per estatjant en 1980 a 82 kg en 2010 mas quò es plan mai marcant dins los país dichs en viá de desvelopament que son passats de 14 kg a 31 kg e en China de 15 kg a 60 kg. Maugrat tot, se vei en Occident dempuei una diesena d’annadas una baissa de 10 % de la consommacion de charn.
Lo nombre de béstias tuadas chasca annada per la consomacion umana es considerable. Fau comptar a pauc près 75 miliards d’animaus terrestres tuats per an e de las centenas de miliards d’animaus aquatics. En 2014, ren mas dins los tuadors francés ( FranceAgriMer, 2015b ), an tuat :
– 747 900 000 jalets
– 76 100 000 ritons (37 300 000 per lo fetge gras)
– 45 900 000 dindas
– 36 800 000 jalinas
– 31 700 000 conilhs
– 25 100 000 pincardas
– 23 653 000 ganhons
– 4 642 600 buòus (1 305 300 vedeus)
– 3 685 900 anheus
– 714 600 chabras
– 544 800 ovelhas
– 300 000 auchas
– 17 100 chavaus
Se pòden trobar daus sites sus lo web emb daus comptaires que balhan en temps reau lo nombre de béstias tuadas:
http://www.adaptt.org/killcounter.html
Segur l’iperproduccion e l’iperconsomacion de charn pausan de las questions d’òrdre etic au respiech daus animaus mas tanben d’òrdre ecologic. Sabem que 64% de las terras cultivablas son auei utilizadas dins l’objectiu de produrre de la charn e que l’elevatge industriau representa pauc que pro 90% de la produccion. D’un biais generau, l’elevatge e la pescha son a l’origina d’un fum de problemas environamentaus: deforestacion, degalhatge e pollucion de l’aiga, degradacion de las terras, problemas sanitaris, eschaurament climatic…
Çò que se pòt remacar prumier, quò es lo fach que fau en mejana 7 a 10 unitats vegetalas per produrre 1 unitat de charn, quò es a dire que fai mestier mai o mens 10 kg de vegetaus per produrre 1 kg de buòu sapchant que la quantitat pòt totparier variar segon las béstias. Segur, se podriá alimentar plan mai de monde en balhar directament aus umans la produccion vegetala que non pas far nàisser de contunh de las béstias per las engraissar. Se ditz que si nurrissián lo monde ren mas emb daus vegetaus, resòurian la fam per lo monde.
Tant qu’a la question de l’aiga, la produccion d’un quilograma de cerealas minja a pauc près 1000l d’aiga. Se compren qu’en demesir o en ’restar l’elevatge, fariá pas mestier de far venir tant de cerealas e se podriá donc far de las economias d’aiga immensas çò qu’es de prumiera importància quand un pensa que l’accès a l’aiga potabla es un problema ecologic daus mai grands.
Autanben, lo bigarròu (o blat d’Espanha) e mai lo sòja que balhan per engraissar las béstias son daus OGM e venen d’America ’laidonc que lo sòja destinat a la consomacion umana es suvent biologic (organic/ecologic) e d’origina europeia.
Per ’chabar, fau considerar que la produccion de charn minja beucòp de petròli per far foncionar las machinas e subretot per far venir l’alimentacion balhada a las béstias de per delai las mars lo mai suvent. Entau, la produccion de charn relarja de las quantitats fòrtas de gas a efiech de sarra que participan a l’eschaurament climatic.
Lo cost ecologic de la produccion e de la consomacion de charn es donc plan marcat. Sembla totparier que los país industrializats van aura devers una baissa de la consomacion e donc de la produccion de charn dau temps que la consomacion daus autres país aumenta – probable davant d’aténher un palier per demesir après -, mas las projeccions tant qu’a las susfàcias agriculturalas e las ressorsas necessàrias a una tala aumentacion generala de la produccion de charn fan clarament veire qu’una sola terra será pas pro per nurrir tota la populacion umana d’aqueu biais.
Joan-Cristòu Dourdet
* ec.: equivalent carcassa
Sorsas
http://www.planetoscope.com/elevage-viande/1235-consommation-mondiale-de-viande.html
http://www.viande.info/viande-lait-oeuf
Joan-Cristòu Dourdet es ensenhaire-cerchaire en linguistica e afogat d’occitan dempuèi sos vint ans, (comença de far un bocin de temps aura). Nascut en Lemosin, ente viu d’enguera, dins lo país aredian, a auvit la lenga occitana dins la familha e la bela familha (que es maridat lo paubre) çò que l’i fai totjorn quauquas enchaisons de las bonas de bargassar coma/emb los beus-parents qu’an l’occitan coma linga prumiera.
Milita per la causa animala e minja pas mai charn que peisson, produchs dau lach o ben uòus (se pòt dire que es vegan), e es per aquò que nos farà lo plaser d’escriure daus articles sus la condicion animala e lo vegetar/lisme.
