Home ISTÒRIA 33 IDÈAS RECEBUDAS DE LA PREÏSTÒRIA
33 IDÈAS RECEBUDAS DE LA PREÏSTÒRIA
0

33 IDÈAS RECEBUDAS DE LA PREÏSTÒRIA

0

Per la majoritat de las gents l’idèa qu’avèm sus l’epòca de la preïstòria es marrida. Sovent pensem d’idèas que, amb lo temps, son vengudas de topics. Pas res mai: la violéncia que i aviá, lo ròtle de femnas e d’òmes, la brutalitat d’esperit de las divèrsas espècias ominidas, lo canibalisme neandertalian o la nòstra preséncia actuala que nos situariá en çò de mai naut de l’evolucion.

Cal pas s’enganar. Son d’idèas qu’avèm recebut pendent la nòstra vida e que los mejans de comunicacion an volgut confirmar. D’informacions mai complèxas son pas bonas per lo biais de vida qu’avèm uèi lo jorn. Mas coma en d’autras epòcas, tanben i an de topics sus la preïstòria. E lo cercaire del Centre Nacional de Recèrca Scientifica e del Musèu Nacional d’Istòria Naturala Antoine Balzeau a volgut demostrar cossí son los topics sus la preïstòria en lo libre d’edicions Belin “33 idèas recebudas sus la Preïstòria (en francés). Una òbra tras qu’interessanta.

D’idèas recebudas que son pas vertadièras

A travèrs dels divèrses capítols d’aqueste libre lo legeire començarà descobrir una autra imatge sus la preïstòria. Sus l’evolucion de la nòstra espècia e sus perque sèm uèi la soleta espècia ominina qu’encara demora en la planeta. E atanben sus cossí poiriá èsser l’òme dins de milièrs d’annadas !

En tot explicar perque las messorgas o d’idèas marridas son pas scientificas, Balzeau – amb l’ajuda de l’illustrador e peintre Olivier-Marc Nadel – vòl situar melhor cossí se debanèt la preïstòria e informar scientificament que sabèm e que sabèm pas d’aquela epòca – e de còps cal èsser pro sincèr en tot reconéisser que sabèm pas gaire ! -.

Atal, los primièrs capítols parlan ( n’i a 33) de l’evolucion dempuèi lo nòstre primièr ancessor ominid que demorèt en Africa ja fa 7 milions d’annadas. E non, l’òme preïstoric demorèt pas amb los dinosaures (la lor extincion se passèt fa mai de 65 milions d’ans !). E aquò, que de còps sembla èsser una evidéncia a d’èsser confirmat un còp e un autre encara uèi per causa de las marridas interpretacions dels antievolucionistas de la drecha politica estatsunidenca.

L’òme modèrn (çò es Homo sapiens sapiens) sortiguèt d’Africa fa 100.000 ans mas pas solament un còp e pro. O faguèt plusors còps en tot conviure amb d’autras espècias al còp. E òc, pr’amor qu’a l’epòca i demoravan fins a quatre espècias omininas : Homo erectus en Asia, Homo neandertalensis en Euròpa , Homo denisovani en Siberia e Homo sapiens en Africa.

Aquò dona una imatge de l’evolucion qu’es pas lineara. Que foguèt pas lineara. E es una de las idèas marridas que totes avèm sus l’evolucion que Balzeau vòl laissar clara: aquela foguèt pas un camin linear ont una espècia provocava la naissença de la seguenta amb lo temps. Totjorn i aguèt mai d’una espècia al còp e aquò fa de l’evolucion una concepte mai semblable a un arbre que non a un camin linear.

Es una idèa scientifica (en fach una teoria ja fa temps demostrada) fòrça mai complèxa e complicada. E los cercaires del mond, de còps, an volgut o an sabut pas explicar cossí foguèt realament. E Balzeau considèra onestament que cal desvolopar melhor aquela teoria se volèm aver una coneissença mai prigonda e reala de la preïstòria.

Una epòca brica ferotja

Podèm arribar de conéisser cossí foguèt la vida vidanta de las espècias ominidas preïstoricas ? Una plan bona qüestion que Balzeau, amb la mai que polida ajuda de Nadel, assaja de respondre dins lo libre. Sabèm de segur lo sèxe de las esqueletas fossilas encontradas? Es pas lo cas dels neandertalians. Sabèm se aquesta espècia finiguèt en tot desaparéisser pr’amor qu’unes se minjavan los autres ? Aquò seriá una badinada. E lo ròtle de las femnas ? Èra de totala somision ? Pas de creire. Avián, abans e ara, un ròtle essencial dins tota societat ominida e èran de cercaires-culheires del temps que lo mascle caçava. Mas i a cap de scientific que pòt arribar afirmar qu’elas caçavan pas ?

Trincar topics. Aquela es la volontat del cercaire Balzeau dins “33 idèas recebudas de la Preïstòria”.

Trincar topics. Aquela es la volontat del cercaire Balzeau dins “33 idèas recebudas de la Preïstòria”. Descriure melhor e balhar una imatge mai reala de l’epòca scientificament. Pas mai. Pas Mens. Un trabalh de divulgacion scientific de primièr òrdre. E qu’a la meteissa linha que la publicacion, jorn après jorn, de la nòstra revista, Sapiéncia. E pr’aquò es un libre interessant, plan ben escrich. Que cal legir.

Dison las idèas recebudas qu’avèm totes qu’Homo habilis foguèt la primièra espècia que aguèt l’abilitat de donar forma a las pèiras. E qu’Australopithecus èra un èsser pas gaire avançat que sabiá pas que far amb els. Pas vertadièr. Un autre topic trincat. Es l’òme de Cròsmanhon l’ancessor dels occitans e benlèu de totes los europèus actuals ? Poiriá èsser en tot descobrir que totes avèm la genetica d’una populacion qu’arribèt a Euròpa en 3000 abans lo Crist. Pas abans. E Cròsmanhon, en tot arribar a Euròpa, èra pas blanc coma nosautres. Èra negre !

Sabèm qu’avèm tan pèl proporcionalament al còrs coma un monard ? Pas mens ? Sabèm que las caunas èran de luòcs plens de fum e marridas aulors e que l’òme preïstoric, se podiá, demorava melhor en de campaments a l’aire liure ? E l’Òme de las Caunas alara ? Una autre topic trincat.

Es vertat que los nòstres ancessors solament manjavan de carn ? Benlèu nonmàs podèm o afirmar per l’espècia neandertaliana. Pas per las autras espècias. Una autra idèa que tomba. E que podèm dire dels mamots ? Qu’avián la quita mesura qu’un elefant african d’uèi lo jorn !

Mai de precision sus d’idèas marridas

Antoine Balzeau volguèt precisar, melhorar determinadas idèas que totes los aimants de la sciéncia avèm encara, malurosament, al cap. Sèm pas estats la soleta espècia ominina que poguèt parlar. Benlèu tanplan o faguèron d’espècias anterioras a nosautres. Benlèu fa mai de 500.000 ans o mai que sabèm parlar (Sapiéncia ja n’aviá informat).

Dins la partida finala del libre d’edicions Balin Balzeau e Nadel donan la suspresa mai granda.

Preïstòria vòl pas dire, de besonh, epòca de brutes. L’òme de neandertal enterrava sos mòrts, guaria los nafrats, pensava en los autres. Benlèu tanben o faguèt Homo erectus. L’umanitat es pas una caracteristica de la nòstra espècia. D’autras espècias benlèu tanben foguèron tan umans coma nosautres. Èsser pas aquí uèi lo jorn es pas cap teoria scientifica demostrada. Es una idèa marrida e pro.

Dins la partida finala del libre d’edicions Balin Balzeau e Nadel donan la suspresa mai granda qu’an volgut reservar fins lo darrièrs capítols. Es aquela una assag de responsa sus se nosautres sèm çò de mai naut dins l’evolucion. E la responsa es estonanta. Es pas un esgach, un vejaire, una opinion. Son de faches scientifics encontrats e demostrats. E benlèu aimarem pas la responsa.

Es pas aquí que descobrirem que pòt se passar amb l’espècia umana pendent lo futur mai pròche ne predire pas res. Tanpauc es la volontat de Balzeau, que solament vòl ajudar en la divulgacion de la coneissença scientifica preïstorica e pro.

Otra aquò podèm, totun, escriure qualqu’unas linhas sus lo sens de la fin de l’evolucion, de la preïstòria. Cossí fan los autors del libre. Es sabut que i aguèron d’espècias anterioras a la nòstra qu’avián un cervèl mai grand qu lo nòstre ( fins 1600 cc los neandertalians).

Es sabut atanben que los primièrs òmes e femnas de la nòstra espècia avián un cervèl un pauc mai pichon (1500 cc). Sabèm que la mejana uèi dins la nòstra espècia es de solament 1350 cc e pro ?

En tot cambiar la paraula evolucion – qu’a dins ela la cresença d’èsser los melhor pr’amor que sèm aquí uèi – per la d’adaptacion, comprendrem encara melhor qual es lo sens de la preïstòria, del long camin ( o cuert) qu’avèm fach coma espècia animal fins arribar al present e cossí podèm comprene melhor lo present e lo futur. Mas per o far cal comprene atanben la preïstòria. Las nòstras originas. Es aquò qu’an fach Antoine Balzeau e Olivier-Marc Nadel en un libre de recerca scientifica tras qu’interessant. E que, òc, cal legir.

 

33 idées reçues sur la préhistoire

d’Antoine Balzeau e Olivier-Marc Nadel, Edicions Balin

224 Paginas, 20,00 €

Christian Andreu*

*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.

 

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.