UN UNIVÈRS PLAN MAI ANCIAN
Un nòu estudi scientific provoquèt polemica dempuèi lo moment de la sieuna publicacion. Segon l’autor del meteis, Rajendra Gupta, de l’Universitat d’Ottawa (Canadà), l’edat de l’Univèrs seriá plan desparièra de çò qu’es estat dich fins ara. Enlòc dels aperaquí 13,7 miliards d’ans, l’astrofisician afirma que la siá edat es de 26.7 miliards d’ans. Un prètfach qu’estonèt la comunautat scientifica mondiala.
Per Gupta l’Univèrs seriá mai del doble d’ancian que çò qu’òm sospechava. Aquesta es la resulta d’un nòu estudi realizat per aquel cercaire e que cambia l’edat cosmologica. Lo nòu modèl, totun, resolv plan lo problèma scientific de l’impossibla primièra galaxia, que fins ara es estat tanben polemic. Aquela edat a pas de besonh cercar los primièrs traucs negres nimai una populacion massiva d’estelas.
Un nòu modèl del cosmos
”Avèm creat un nòu modèl per l’astrofisica que ditz que la formacion de las primièras galaxias, quora l’Univèrs èra encara plan jove, se debanèt fa 26,7 miliards d’ans e pas 13,7 cossí èra estat dich fins ara, çò diguèt Gupta”. De remembrar que lo modèl actual es basat en estimar l’edat universal a travèrs del temps debanat entre lo Bing Bang (quand l’Univèrs nasquèt) e las estelas pus ancianas.
Mas l’edat de l’Univèrs sonque foguèt confirmada fa gaire, en 2021. Alavetz foguèt prepausada una edat de 13.797 miliards d’ans e foguèt establit lo modèl actual, tanben conegut coma modèl lambda-CDM. Pasmens, divèrses cercaires ja mostrèron la sieuna oposicion al meteis pr’amor que i avián d’estelas coma Matusalèm, que semblavan èsser encara mai vielhas. En mai d’aquò, i avián de galaxias que ja èran pro evolucionadas fa 13 bilions d’ans. Totas aquelas descobèrtas arribèron puèi, amb l’ajuda de telescòpi James Webb, de la NASA.
Aquel tipe de galaxias ja existissiá 300 milions d’ans aprés la naissença oficiala de l’Univèrs e tanben semblavan èsser plan maduras pr’amor de la sieuna massa e l’epòca. Aquò es estat considerat per la comunautat astrofisica mondiala coma un problèma menors. Totun, e segon Gupta, lo problèma es pas jamai estat pichon.
D’un autre costat, son de galaxias plan pichonas. Un mistèri de mai. Segon la teoria de la lutz del scientific Fritz Zwicky la lutz arribada a la Tèrra d’una galaxia es mendre pr’amor de la sieuna distància a la nòstra planeta. Mas aquò tanben provoquèt problèmas.
Segon Gupta la nòva teoria sus l’edat universala ajuda a comprene melhor la teoria de l’espandiment de l’Univèrs e la lutz qu’arriba de las estelas tanben pòt èsser interpretada coma un fenomèn ibrid, mai encara que non sonque pr’amor de la meteissa espandida de l’Univèrs.
Gupta es d’acòrd amb la teoria de Paul Dirac de la constanta dels parelhs, çò es, totjorn i a una constanta entre particulas. Mas aquela constanta pòt tanben cambiar amb lo temps. Se òm considèra tanplan aquela constanta que pòt cambiar, las galaxias espepissadas pel telescòpi James Webb pòdon aver una edat cèrta d’entre divèrses centenars de milions fins a plusors bilions.
Aquò balhariá una responsa a l’evolucion universala e la massa d’aquelas estelas. En mai d’aquò, Gupta suggerís qu’aquela constanta cosmologica seriá d’energia escura e seriá la responsabla de l’espandiment universal. Per contra, Gupta prepausèt una constanta evolutiva cossí la constanta dels parelhs de Dirac.
“Es un nòu modèl que cal estudiar amb prigondor pr’amor que cambia l’edat cosmologica e explica la preséncia d’aquelas pichonas galaxias anterioras a la naissença del meteis Univèrs, çò apondèt Gupta”. L’estudi prepausat ara per Rajendra Gupta foguèt publicat al numeric scientific Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
La Redaccion
