Home DIVÈRSES SUS L’ORIGINA DEUS AUSÈTHS MODÈRNES
SUS L’ORIGINA DEUS AUSÈTHS MODÈRNES
0

SUS L’ORIGINA DEUS AUSÈTHS MODÈRNES

0

Divèrses tròç fossilizats d’un esquelèt, amagats dens ua ròca a contribuat a barrejar ua de las ipotèsis mei ancianas sus l’origina deus ausèths modèrnes. Los cercaires de l’Universitat de Cambridge e deu Natuurhistorisch Museum Maastricht qu’an descobèrt qu’ua de las principaus caracteristicas deu crani que caracteriza 99% deus ausèths modèrnes – un bèc mobile – qu’a evoluat abans de l’extincion massiva que a tuat tots los grans dinosaures, 66 milions d’annadas a. La descobèrta suggereish egaument que los cranis deus estrucis, e d’autes ausèths pròches an evoluat «au denvèrs», tornant a un estat mei primitiu après l’aparicion deus ausèths modèrnes.

Dab l’ajuda de tecnicas de tomodensitometria, ua equipa de Cambridge a identificat los òs de la boca, d’ua espècia navèra de gran ausèth ancian, qui an nommat Janavis finalidens. Qu’a viscut pendent fin de l’èra deus dinosaures e qu’ei estat un deus darrèrs ausèths dab dents a aver jamei viscut. La disposicion deus òs deu de son palais que mòstra qu’aqueth «dinosaure-ausèth» qu’avèva un bèc mobile e adret, quasi impossible a distinguir deu de la màger part deus ausèths modèrnes.

Pendent mei d’un sègle, s’avèva supausat que lo mecanisme permetent un bèc mobile qu’avèva evoluat après l’extincion deus dinosaures. Totun, la descobèrta navèra, raportada dens la revista Nature, que suggereish que la nosta compreneson de la neishença deu crani d’ausèth modèrne deu estar reevaluada.

Los ausèths modèrnes an un bèc desdentat e ua maishèra superiora mobila.

Cadua de las environ 11 000 espècias d’ausèths sus la Tèrra uei qu’ei classada dens un deus dus grops principaus, en foncion de la disposicion deus lors òs deu palais o teit de la boca. Los estrucis, los esmaves e los lors pròches que son classats dens lo grop deus paleognats, o “maishèras ancianas”, çò que significa que, com los umans, los òs deu lor palais son fusionats en ua massa solida.

Tots los autes grops d’ausèths son classats dens lo grop deus neognats, o «maishèras modèrnas», çò que significa que los òs deu lor palais son religats per ua articulacion mobila. Aquò torna lo lor bèc hèra mei adret, utile entà la construccion deu nis, lo netejatge, la cuelhuda de neuritud e la defensa.

Los dus grops que son estats classats a l’origina per Thomas Huxley, lo biologista britanic conegut dab lo nom de “Darwin’s Bulldog” entau son sostien vocau a la teoria de l’evolucion de Charles Darwin. En 1867, qu’a dividit tots los ausèths vius en grops de maishèras «ancianas» o «modèrnas». L’ipotèsi de Huxley èra que la configuracion de la maishèra «anciana» qu’èra la condicion d’origina deus ausèths modèrnes, la maishèra «modèrna» apareishent mei tard.

Ua evidéncia cèrta

“Aquera ipotèsi qu’ei estada considerada com ua evidéncia despuish”, qu’a declarat Daniel Field deu Departament de sciéncias de la Tèrra de Cambridge, autor principau de l’article. “La principau rason entà la quau aquera ipotèsi a durat ei qu’avem pas avut de palais d’ausèths fossiles plan conservats deu periòde on los ausèths modèrnes son originaris.”

Lo fossile de Janavis, qu’ei estat trobat dens ua carrièra de calcari près de la frontèra belga-neerlandesa en las annadas 1990 e qu’ei estat estudiat peu purmèr còp en 2002. Qu’a ua edat de 66,7 milions d’annadas, pendent los darrèrs dias deus dinosaures. Lo fossile estant embarrat dens la ròca, los scientifics de l’epòca ne podèvan pas basar las lors descripcions que sus çò qui podèvan véder a l’exterior. Qu’an descrivut los tròç d’òs qui sortivan de la ròca com tròç d’òs deu crani e de l’espatla, e qu’an remetut lo fossile d’aspècte banau en estocatge.

Près de 20 ans mei tard, lo fossile qu’ei estat prestat au grop de Field e Cambridge, e Juan Benito, alavetz estudiant au doctorat, qu’a començat a balhar un aute espiar. “Desempuish qu’aqueth fossile ei estat descrivut peu purmèr còp, qu’avem començat d’utilizar la tomodensitometria suus fossiles, qui’ns permet de véder per la ròca e de véder l’ensemble deu fossile », qu’a declarat Benito, uei cercaire postdoctorau a Cambridge.

“Avèvam grans espèrs entad aqueth fossile – que’s disè-pr’amor qu’a l’origina avèva materiau cranian, qui ei pas sovent conservat, mes ne podèvam pas arren véder que semblava a un crani dens los nostes tomodensitogramas, alavetz avem abandonat e avèm metut lo fossile de costat.

“Pendent los prumèrs dias de la Covid-19, Benito qu’a un còp de mei estudiat lo fossile. “Las descripcions precedentas deu fossile n’avèvan pas tot simplament pas de sens – qu’i avèva un òs qui m’intrigava vertadèrament. Ne podèvi pas véder com çò qui ei estat descrivut peu purmèr còp com un òs d’espatla poiré en hèit estar un òs d’espatla”, ce a declarat.

“Qu’èra la mea prumèra interaccion en persona despuish divèrses mes: avem avut ua reünion e que m’a transmetut lo misteriós òs fossile”, qu’a declarat Field, qui ei egaument conservator de l’ornitologia au Musèu de zoologia de Cambridge. “Que podèvi véder qu’èra pas un òs de l’espatla, mes que i avèva quauquarren de familiar aquiu sus.”

“Puish, avem realizat qu’avèvam dejà vist un òs similar abans, dens un crani de polòja”, qu’a declarat Benito. “E pr’amor de las recèrcas qui hèm a Cambridge, qu’avem causas com cranis de polòja dens lo noste laboratòri, e los dus òs qu’èran quasi identics .”

La presa de consciéncia que l’òs èra un òs deu crani, e non un òs d’espatla, qu’a condusit los cercaires a concludir que l’estat non fusionat de la “maishèra modèrna”, qui partatjan las polòjas, qu’a evoluat abans l’estat de “l’anciana maishèra” deus estrucis e deus lors pròches. Entà ua rason desconeguda, los palais fusionats deus estrucis e deus parents qu’an devut evoluar a un moment balhat après l’establiment deus ausèths modèrnes.

11 000 espècias d’ausèths son classadas uei dens un deus dus grops.

Dus de las principaus caracteristicas qui utilizam entà diferenciar los ausèths modèrnes deus lors ancèstres dinosaures que son un bèc desdentat e ua maishèra superiora mobila. Mentre que Janavis finalidens avèva enqüèra dents, çò que’n hasèva un ausèth pre-modèrne, la soa estructura de maishèra qu’ei la deu genre modèrne e mobile.

“En utilizant analisis geometricas, avem podut mostrar que la fòrma de l’òs palatin fossile èra hèra similar a la deus porets e deus guits vius”, qu’a declarat Pei-Chen Kuo, co-autor de l’estudi. La co-autora Klara Widrig qu’a ajustat : “Estonablement, los òs deu palais deus ausèths qui semblan la manca au de Janavis, que provienen d’estrucis e deus lors pròches. L’evolucion ne’s produseish pas en linha dreta”, qu’a declarat Field. “Aqueth fossile que mòstra que lo bèc mobile – ua condicion qui avèvam tostemps pensat posteriora a l’origina deus ausèths modèrnes, qu’a en hèit evoluat abans que los ausèths modèrnes existescan pas. Qu’èm estats completament endarrèr dens las nostas ipotèsis sus la faiçon dont lo crani d’ausèth modèrne a evoluat pendent hòrt mei d’un sègle.”

Los cercaires qu’afirman qu’aquera descobèrta significarà pas que l’ensemble de l’arbo genealogic deus ausèths deu estar tornat dessenhat, que torna escríver la nosta compreneson d’ua caracteristica clau de l’evolucion deus ausèths modèrnes. E qu’ei arribat dab Janavis ? Com los dinosaures grans e autes ausèths dab dents, n’a pas suberviscut a l’extincion massiva de la fin deu Cretacèu. Los cercaires que disen qu’aquò que pòt estar devut a la soa talha grana : Janavis que pesava haut o baish 1,5 kg e qu’avèva la talha d’un votre modèrne.

Qu’ei probable que los animaus mei petits – com lo «wonderchicken», identificata per Field, Benito e los sons collègas en 2020, qui vien de la medisha region e que vivèn aus costats de Janavis – qu’avèvan un avantatge ad aqueth estadi de l’istòria de la Tèrra pr’amor que devèn minjar mensh entà subervíver. Aquò que seré estat bon après que l’asteroïde a frapat la Tèrra e perturbat las cadenas alimentàrias mondiaus. La recèrca ei estada sostienuda en partida per l’American Ornithological Society, la Jurassic Foundation e  la Paleontological Society.

La Redaccion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.