Òm poirie díder sens dobtar qu’un des monuments artistics mès importants de Vielha, caplòc dera Val d’Aran, e dilhèu tanben de tot aguest territòri occitan, qu’ei era glèisa de Sant Miquèu. Era sua origina ei fòrça anciana, donques ne serie era capèla de Sant Miquèu. Encara aué pòden èster visitades diuèrses parts des sègles XII e XII, çò que convertís aquera glèisa en un vertadèr tresaur d’Occitània tota.
Aqueres parts mès ancianes de Sant Miquèu de Vielha son un exemple clar der romanic mès tanben testimòni de transicion cap ar estil gotic. Era portalada dera glèisa ne serie ua d’aqueres, pr’amor que siguec hèta en estil gotic, çò ei entre es sègles XIII e XIV. A cinc arcs apuntats en degradacion damb diuèrsi scenaris biblics coma era glòria, eth lunfèrn o eth Judici Finau, totauments extraordinaris. Ua des 59 d’aqueres escultures qu’ei especiauments estonanta; era der arcangel Miquèu qu’aucís eth dragon.
Era tor campanau dera glèisa de Sant Miquèu, situada en costat septentrionau dera bastida, qu’ei tanben d’estil gotic. Eth tet dera tor qu’a ua forma piramidau mès que siguec bastit en sègle XVI (d’aperaquí aprés er an 1510), qu’ei quan comencèren es òbres finaus deth bastiment d’aguesta beròia tor aranesa.
Er espaci interior de Sant Miquèu, ei dividit en tres absides e, ath cant d’aqueres, trapam sies capèles mès petites. Laguens dera glèisa podem trapar vertadères meravilhes artistiques medievaus der art aranés. Ua d’aqueres ei era escultura romanica deth celèbre “Crist de Mijaran”, e que segontes es estudiosi siguec hèta entre es sègles XII e XII. Ei ua estatua de husta romanica excepcionau qu’en epòques anteriores podie èster trapada ena vesina glèisa de Santa Maria de Mijaran mès qu’aué ei en Sant Miquèu. Laguens aguesta glèisa tanben i a un autar gotic de husta policromada deth sègle XV que siguec hèt o ben per Pere Despallargues o ben peth nomentat Mèstre de Vielha, un discipol de Pere García de Benavarri. Encara aué que non se pòt díder damb seguretat qui siguec. Tanben i a diuèrsi relèus damb motius vegetaus, tipics des batiaderes araneses deth sègle XIII.
Eth capdau (caplòc) dera Val d’Aran
Sant Miquèu de Vielha ei ua vila situada en Vielha, caplòc dera Val d’Aran, ua vila gascona qu’a ua istòria susprenenta. De hèt, ena epòca des romans aguesta vila ja ère coneguda damb eth nom de Vetula, çò que vò díder “vielha” e donques es sues origines que son fòrça prigondes en temps.
Non ei guaire coneishut en Gasconha qu’er arriu Garona tanben passe per aguesta vila en tot se crotzar damb er arriu Nere (un hèt dilhèu mès coneishut pes catalans). Era sua importància a nivèu istoric, mès tanben artistic e uman, ena Val ,auec ua epòca clau pendent era Edat Medievau, quan era Val d’Aran auec es sòns privilègis des arreis catalans (sègle XIV) e Vielha ne siguec eth centre sociau deth Conselh Generau, lòc caplòc dera independéncia politica de toti es aranesi.
Tanben siguec Vielha eth lòc on siguec bastida era glèisa de Santa Maria de Mijaran, que non demorèc malerosaments enquia aué. Pr’açò era importància arquitectonica istorica dera glèisa de Sant Miquèu de Vielha. Erosaments encara aué ei ua des bastides mès tipiques de Vielha e que dan aguest gust tant especiau e meravilhós e Vielha, caplòc d’Aran e territòri d’Occitània.
Era Redaccion
Aguest article ei publicat gràcies a un acòrdi de cooperacion damb www.aranes.club, era pagina web entà apréner aranés de forma gratuita
