Alara, tre febrier 1917 lo Tsar Nicolau II foguèt compulsat d’abdicar, e una assemblada constitucionala, la Duma, foguèt eluda. Aquestes eveniments seguissián l’enfeblament de l’autocracia pr’amor de la guèrra. Ab folia, lo novèl govèrn borgés refusava se retirar de la bocariá. Desesperat, lo pòble raliet autor de la faccion anti-guèrra, los Bolchevics.
Lo Partit Social-Democratic rus s’era divisat en doas faccions, los Bolchevics (majoritat) e los Menchevics (minoretat). S’apelant marxistas, las doas faccions avian d’idèias tot d’efièch diferentas sus la politica que cal seguir. Los Mensheviks eran pas tot d’efièch units, mas consistissián de totes avent fe dins la Duma e lo camin democratic.
Entre eles èra lo vertadièr socialista-marxista Iulii Martov. Aquestes èran tanben contra la guèrra, mas advertissián contra un còp d’estat sus la part d’una menoretat de socialistas. “Cal laissar a los capitalistas lo desvolopament del capitalisme en Russia“, disián. La prioritat, es metre fin a la guèrra. Aprèp, cal sobretot una premsa libra e la libertat d’expression, favorablas per propagar librament las idèias socialistas.
La societat russa es tròp primitiva per realisar lo socialisme, disián, las fòrças productivas son encara medievalas. D’en primièr, cal desvolopar lo capitalisme, e aquò es pas la responsabilitat del proletariat rus, encara plan feble. L’istòria porta testimòni a la sagessa d’aquestes mots.
Los Bolchevics, partit regimentalista representat per Lenin e Trotsky, determinèt sus un còp d’estat, ajudat pel slogan “pan e patz!” Minoretat d’intellectuals, realisèt son còp, ab lo sosten dels sordats revolucionaris, tre octobre (novembre) de la meteissa annada, 1917.
La dissolucion de la Duma russa
La Duma foguèt dissolta e la premsa libra abolida. Una dictatura foguèt establida. Mas una declaracion de patz foguèt promulgada, ferotjament ingorada pels poders internacionals en guèrra contra l’Alemanha e lor pressa. Solament un jornal otremar publicava la declaracion bolchevica contra la guèrra: lo Socialist Standard, del minuscul Partit Socialista de Granda Bretanha. Sabèm pas que son aquestes “Bolsheviki”, disiá aquest partit, mas an agut lo coratge de dire non a la bocariá!
Mas en realitat, dins la Russia, Lenin e Trotsky se trobavan fasent facia a un empèri vaste, emergit gaire de l’edat mejana!
La borgesiá èra fòrça febla dins la Russia de 1917, e lo proletariat tot novèl e existissent pas de tot als paisatges. Lo còp bolchevic foguèt condamnat ensems pels Menchevics e pels Anarquistas. Mas ara Lenin aviá pas de causida. Lo sosviure d’el-meteis e de Trotsky dependiá sul mantengut de lor regim. La Granda Bretanha e los Estats Units mandèron las armadas al nòrd e al oèst. A l’èst e al sud èran las armadas blancas. Dins una situacion que ressemblava aquela dels Jacobins de França en 1793, los Bolchevics consolidèron lo poder, establissent una reialme de terror. Tre que la realitat d’aquest govèrn minoritaria e de sa situacion foguèt repandut alhors, lo P.S.G.B., tre 1918 ja, publiquèt una critica d’aquesta “Comuna” russa e de sos leaders – romantics, mas pas del tot socialistas: “La soleta rason per l’usatge del nom ‘socialista’ a lor regard, es qu’eles s’apelan socialistas.”
Lo dever davant Lenin èra de transformar un empèri feudal en un poder industrial-capitalista. Aquò exigiriá una ferocitat extrèma, ingorant la votz democratica dels obrièrs e los sosmetent a una dictatura fascista sens egal. Atal poiriá realisar en un nombre de decenis so que durariá quatre sègles per realisar en Granda Bretanha. Aprèp un debut onest sus la part de Lenin: “Avèm besonh d’un capitalisme d’estat!”, son vocabulari deveniá lèu absurd: “Avèm besonh d’un socialisme d’estat!” … Atal foguèt la faccion bolchevica renomada lo P.C.U.S. (Partit Comunista de l’Union Sovietica).
Per lo tractat de Brest-Litovsk ab los Alemands, la novèla nacion renoncèt los païses baltics e l’Ucraïna. Los Menchevics, perseguits, se refugissián en Geòrgia, pendent que las revòltas anarquistas prenián plaça en Siberia e l’Ucraïna. Eles qu’èran capturats foguèron tuats, o foguèron encarcerats dins las presons de la Cheka – la policia secreta de Lenin. Trotsky, generalissim de la novèla Armada Roja, chaplèt los marins mutinats de Kronstadt, que clamavan lor drech a la democracia e lo socialisme promés pels Bolcheviks abans lo còp.
Anthony Walker*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
